Na czym polegalo przelomowe odkrycie dokonane przez slynnego astronma.
Dlaczego Mikolaj Kopernik byl jednmy z najwybitniejszych uczonych swoich czasow.
Sprawdzenie zadania domowego
Gramatyka : Rodzaje zdan str. 134 podrecznik
Fraszka „Raki” Kochanowskiego analiza i cwiczenia podsumowujace fraszki.
Prezentacie wybranego obrazu z epoki renesansu.
Mikolaj Kopernik kolejny przedstawicel naszej epoki
Gruntowe wyksztalcenie
Wszechstronny uczony
Astronom Kopernik obraz Matejki.
Wstrzymal Slonce, ruszyl Ziemie
Odkrycie grobu Kopernika
Załącznik 1
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu w 1473 roku. Od najmłodszych lat interesowały go książki, więc kiedy dorósł, rozpoczął studia w Krakowie, a później w Bolonii we Włoszech. Pasjonował się nauką, a szczególnie astronomią, czyli badaniem nieba oraz gwiazd, planet i innych ciał niebieskich. Zajmował się wieloma dziedzinami wiedzy naraz. Oprócz astronomii były to: matematyka, prawo, ekonomia, kartografia oraz strategia wojskowa. Mikołaj Kopernik był także lekarzem i tłumaczem. Kiedy po studiach zamieszkał we Fromborku, zbudował własne obserwatorium astronomiczne i rozpoczął dokładne badania nieba. Czy wiecie, że w tamtych czasach ludzie wierzyli, że Słońce okrąża Ziemię? To Mikołaj Kopernik jako pierwszy zauważył, że jest odwrotnie: to Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca. Swoje wielkie odkrycie Kopernik opisał w dziele „O obrotach sfer niebieskich”, a jego pojawienie się wywołało prawdziwą rewolucję, zwaną przewrotem kopernikańskim. Nic dziwnego, że mówi się, iż ten wielki Polak „Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”
Mikołaj Kopernik był prawdziwym człowiekiem renesansu. Drugą dziedziną, obok astronomii, w której się zasłużył, była ekonomia. 21 marca 1522 wygłosił w Grudziądzu wykład “Traktat o monecie”, w którym postawił słynną tezę o wypieraniu lepszego pieniądza (o większej wartości rynkowej) przez gorszy, co jego zdaniem prowadziło do zubożenia społeczeństwa. Przedstawił wówczas również projekt reformy monetarnej w Prusach Królewskich.
Ekonomiczny charakter miało też opracowanie przez Kopernika nowej receptury wypieku chleba. Tak zwana taksa chlebowa miała na celu obniżenie cen pieczywa.
– Kopernik oceniał, że cena chleba była za wysoka. Ceny chleba nie dyktował rynek, ustalał ją zarządca – wyjaśniał Michał Kłosiński z Muzeum Okręgowego w Toruniu w programie z cyklu “Naukowy zawrót głowy”.
W latach 1516-1521, kiedy Kopernik administrował dobrami kapituły z twierdzy w Olsztynie, trwała wojna polsko-krzyżacka. Astronom był zmuszony wcielić się w kolejną rolę – dowódcy. Kopernik zajął się obroną Olsztyna, dzięki jego działaniom ten jeden z najważniejszych fortów południowej Warmii nie dostał się w ręce krzyżackie.
To nie jedyne jego talenty: był tłumaczem, prawnikiem, lekarzem. Do dziś zachowały się jego zalecenia lekarskie dotyczące m.in. zrzucania wagi.
Prosze odpowiedziec na pytania dotyczące życia i działalności M. Kopernika na podstawie informacji z lekcji, filmu i tekstu z karty pracy. Do przeslania na moj email.
O Kim jest mowa w tym tekście?
Jakie informacje na temat życia tej osoby mamy przekazane?
Kim był Mikołaj Kopernik? Proszę podać wszystkie zawody
W którym roku i gdzie urodził się Mikołaj Kopernik?
Kim był ojciec Mikołaja?
Proszę podać pełny tytuł najważniejszego dzieła Mikołaja Kopernika?
W którym roku dzieło Kopernika znalazło się na Indeksie ksiąg zakazanych, i co to oznaczało?
Jaką teorię zawarł Kopernik w swoim dziele? Na czym polega teoria heliocentryczna?
Jaki obraz z Kopernikiem namalował Jan Matejko? 14. W którym roku i jakiego zamku bronił Kopernik i przed kim? 15. W którym roku i w jakim mieście zmarł Kopernik?
2. Gramatyka z podrecznika G2,G6/135-137 prosze zrobic zdjecie i wyslac na moj email.
3. Prosze wyslac wszystkie zalegle zadania domowe do oceny do konca stycznia.
4. Dziekuje tym uczniom, ktorzy sumiennie pracuja na lekcjach online i na termin przysylaja zadania domowe.
II. Napisz wypracowanie czy zgadzasz sie z Kochanowskim, ze zdrowie i rodzina sa najcenniejsze w zyciu czlowieka. Napisz tez o swoich najwazniejszych wartosciach w zyciu i wyjasnij dlaczego wlasnie te wartosci wybrales? Przyklady podawaliscie na lekcji.
Wybor najwazniejszych wartosci w zyciu mlodziezy:
Szczesliwe zycie rodzinne, zdrowie, prawdziwi przyjaciele, odwzajemniona milosc, interesujaca praca, bezpieczenstwo, uznanie i szacunek, wytrwalosc w dzialaniu, silny charakter, sprawnosc fizyczna, zaufanie, sprawiedliwosc, toleracja, pomaganie innym ludziom, kariera zawodowa, pieniadze, wiara, podroze, przygody, zdobywanie wiedzy, slawa, szybkie samochody
III. Naucz sie na pamiec recytowac wybrana przez siebie fraszke Jana Kochanowskiego. ( dwa tygodnie)
IV.Naucz sie plynnie czytac Historie obrazu”Damy z gronostajem”podrecznik strona 129
V. Karta pracy utrwalenie wiedzy o Janie Kochanowskim krzyzowka ponizej
Ktore wartosci cenil czlowiek renesansu prawie 500 lat temu?
Na czym najbardziej zalezalo w zyciu Kochanowskiemu?
Czy zgadzasz sie z Janem Kochanowskim, ze zdrowie i rodzina sa najcenniejsze w zyciu czlowieka?
Pojecie Fraszka
Co to sa wartosci? Przedstaw swoje wartosci co jest dla ciebie wazne w zyciu?
Analiza i czytanie wybranych fraszek. ( „Na lipe” recytacja link, „Na Dom w Czrnolesie”, „Na zdrowie”)
Sluchanie poezji Jana Kochanowskiego
Na dom w Czarnolesie – renesansowa pochwała Boga i domu
Na dom w Czarnolesie
Panie! to moja praca, a zdarzenie Twoje; (1) Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmórowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, (2) Ja, Panie, niechaj mieszkam w mym gniaździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumieniem czystym, (3) Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. (4)
(1) Apostrofa do Boga – ale – uwaga nie bez pominięcia siebie! Bóg to uczynił, ale człowiek swoją pracą zrealizował. To ślad humanizmu. Ten dom to dwór w Czarnolesie – tu rodzi się literacki mit dworu polskiego.
(2) Poeta odcina się od wielkopańskich siedzib. jest to też znak czasów – dążenie ludzi do dostatniego i wystawnego życia.
(3) Dom – ojczyste gniazdo. Miłość do rodzinnego domu, własnego, odwołanie do korzeni – to także rys renesansowy.
(4) Kodeks wartości uznawanych za najważniejsze przez renesansowego poetę: zdrowie, sumienie, uczciwość, życzliwość ludzi, dobre obyczaje i spokojna starość. Jest to pragnienie życia pełnego harmonii.
Oto fraszka, która jest dziękczynieniem wzniesionym ku Bogu za dom, piękno natury, harmonię ludzkiego życia. Poeta, choć składa Bogu hołd, nie pomija pierwiastka ludzkiego, wkładu człowieka w otaczający go świat. Bóg stwarza, Bóg błogosławi, ale – to moja praca. Dom w Czarnolesie – ukochany, musiał być schronieniem, ostoją, prawdziwym domem. Marmury i pałace zostawia poeta innym, sam wyznacza zbiór wartości, które dają człowiekowi spokój i szczęście: zdrowie, czyste sumienie, ludzka życzliwość, uczciwe pożywienie, dobre obyczaje i „nieprzykra starość”. Może to jest sposób na życie?
Tworzenie mapy myśli: „Korzyści płynące dla duszy i ciała”
Technika „niedokończonych zdań” „Drzewa dają nam …” –
Praca samodzielna „Korzyści dla ciała i duszy”, opisane w wierszu „Na lipę” Jana Kochanowskiego
„Na lipę” Jan Kochanowski
„Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!
Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie,
Choć się nawysszej wzbije, a proste promienie
Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie.
Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają,
Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają.
Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły
Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły.
A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie,
Że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie.
Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie
Jako szczep najpłodniejszy w hesperyskim sadzie.”
Pytania do uczniow
Kto wypowiada sie we fraszce? Podmiotem lirycznym jest lipa
Lipa mowi i chwali sie swoimi zaletami. Jaki srodek stylisyczny zastosowal poeta? (personifikacje czyli uosobienie poniewaz lipa zachowuje sie jak czlowiek.
Podkresl lub wymien archaizmy, czyli wyrazy ktore wszyszly z uzycia.
Uzupełnij mapę myśli. „Korzyści dla ciała i duszy”, opisane w tekście poetyckim „Na lipę” Jana Kochanowskiego; wyszukane w tekstach informacyjnych.
Spotkanie z gramatyka i ortografia str. 127-128 oraz cw. 3i 4 / str. 126 podrecznik
Prosze przeslac mi utworzone w programie Word.Art.com wyrazy zwiazane z tworczoscia Jana Kochanowskiego.
Wszystkie zalegle zadania domowe.
Cwiczenia z gramatyki/ podrecznik str. 119 cw. g1, g2, g5
Naucz sie plynnie czytac tekst Jana Pawla II pt:” Pamiec i tozsamosc-refleksje o patiotyzmie”. Podrecznik strona 139. Bede pytala na ocene.
Czytanie ze zrozumieniem Krzyzacy-fragment. Karta pracy ponizej do pobrania.
Prosze zapoznac sie z Evaluation, ktore wyslalam emailem Polish 15
Rzeczowniki i przymiotniki karta pracy z gramatyki rozwiaz. Do pobrania ponizej.
Cwicz ortografię w domu. Jest to aplikacja dyktand online. W tej aplikacji mozecie znalezc dyktanda z wielu reguł – rz/ż, ch/h, ó/u, nie z innymi częściami mowy, mała/wielka litera. Dyktanda są dostosowane do odpowiedniego wieku – są one pogrupowane według klas. Pocwiczcie dla klasy 7-8 Link jest ponizej.
Temat: Spotkanie z Janem Kochanowskim-ojcem poezji polskiej. Analiza i interpretacja Piesni XXV Czego chcesz od nas Panie, Jana Kochanowskiego
Kalendarium zycia Jana Kochanowskiego i jego tworczosc.
Piesn jako gatunek poetycki
Analiza i czytanie ze zrozumieniem Piesni XXV Czego chcesz od nas Panie
Budowanie chmury wyrazow dotyczacych hymnu i Kochanowskiego praca w programie WordArt- prezentacja. Power by: Word.Art.com Wypisac z uczniami wspolnie wyrazy jako przyklad do Word Art. Nastepnie samodzielne wykonywanie Word.Art.
Wyjaśnij, jak renesansowy poeta postrzega Boga. Odpowiedz na pytania: Kim jest Bóg? Jaki jest Bóg? Swoje wnioski poprzyj cytatami z tekstu. Porównaj wyłaniający się z utworu wizerunek Boga z jego pojmowaniem w średniowieczu. Spostrzeżenia zapisz w tabeli.
B. Świat
Wyodrębnij elementy dzieła stworzenia ukazane w wierszu (np. kosmos, kula ziemska, roślinność, wody, prawa rządzące w przyrodzie), przytocz odpowiednie cytaty i uogólnij wnioski, odpowiadając na pytanie: Jaki jest świat stworzony przez Boga? Zinterpretuj ten obraz w kontekście renesansowej koncepcji piękna. Spostrzeżenia zapisz w tabeli.
C. Relacje człowieka z Bogiem
Zanalizuj 7 wersów rozpoczynających utwór oraz 4 go kończące. Na tej podstawie nazwij postawę człowieka wobec Boga. Jakie uczucia do Niego kieruje? Jak może Mu podziękować za Jego dobrodziejstwa? Zinterpretuj wersy: „Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie” i „Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszystko Twoje,/cokolwiek na tej ziemi człowiek mieni swoje” w kontekście wiedzy historycznej – nawiąż do wiadomości o ruchu reformacyjnym i sprzeciwie wobec handlu odpustami. Spostrzeżenia zapisz w tabeli.
Spotkanie z ortografia i gramatyka (podrecznik str.118-121)
6. Cwicz ortografię w domu. Jest to aplikacja dyktand online, ktora znalazlam online i jest ona stworzona dla uczniow szkoly podstawowej.
W tej aplikacji mozecie spotkać dyktanda z wielu reguł – rz/ż, ch/h, ó/u, nie z innymi częściami mowy, mała/wielka litera. Dyktanda są dostosowane do odpowiedniego wieku – są one pogrupowane według klas. Sa tez zasady.
Prosze nie przysylajcie zadan domowych w picture. Nie jestem wstanie ich otworzyc i ciagle przerabiac. Zdjecia sa nie czytelne i za duze. Ponizej podaje link jak convert document na pdf. Na You tube jest duzo innych instukcji.
How to Convert Image to Word Document /How to Convert Image to Text in iPhone & Android
1. Okres Bożego Narodzenia to czas, na który czeka wiele osób. Świąteczny nastrój, wyczekiwanie pierwszej gwiazdki, pasterka, pachnąca choinka, rodzina śpiewająca kolędy przy wigilijnym stole i troski, które na kilka chwil możemy odstawić na boczny tor.
Większość zwyczajów bożonarodzeniowych w Polsce jest nam dobrze znana, a jak te zwyczaje świąteczne wyglądają na świecie?
2. Wspolna analiza wiersza pt:„Gwiazda” Staffa ma wprowadzić uczniow w przepiękny, świąteczny nastrój.
Wieczór wigilijny – jedyny w roku, uroczysty, o niepowtarzalnej atmosferze. Po nim nastąpi noc pełna cudów: narodzi się Bóg-Człowiek, na niebie pojawi się gwiazda, która zaprowadzi pasterzy i monarchów do stajenki, śpiewać będą anielskie chóry, zwierzęta odezwą się ludzkim głosem.
Cud zdarza się również w wierszu „Gwiazda”. Kolędnicy chwytają promienie gwiazdy wigilijnej.
Poeta przeniósł cechy gwiazdy świecącej na niebie na gwiazdę kolędników.
W noc Bożego Narodzenia wszyscy są szczęśliwi. Kolędnicy „trzymają z całej siły” gwiazdę, aby atmosfera ciepła, serdeczności, miłości pozostawała wśród ludzi na długo, aby była obecna stale, nie tylko w ten jeden wieczór.
Wiersz Staffa ma wprowadzić czytelnika w przepiękny, świąteczny nastrój. W tym celu poeta odwołał się do uczuć czytelnika.
3. Czym charakteryzowala sie architektura renesansu w Polsce
4. Gdzie znajdziemy najciekawsze przykłady architektury odrodzenia w naszym kraju? Które z nich są najpiękniejsze i czym mogą nas zaskoczyć?
Oto lista najpiękniejszych renesansowych zabytków w Polsce. Architekturę renesansową cechowało kilka elementów. Twórcy z zamiłowaniem sięgali do sztuki antycznej, a ich głównym celem było osiągnięcie idealnej proporcji i harmonii. Wszelkiego rodzaju zdobienia były eleganckie, powściągliwe i wykwintne. Elementem obowiązkowym był krużganki, kolumny oraz arkady.
Najpiękniejsze renesansowe zabytki w Polsce
Zamek Piastów Śląskich w Brzegu
Piękny renesansowy zamek książęcy jest zdecydowanie jednym z najpiękniejszych obiektów Dolnego Slaska. Dzięki swojej zachwycające architekturze nazywany jest mianem Śląskiego Wawelu.
Zamek Królewski w Niepołomicach
Na pierwszym miejscu znajduje się oczywiście zachwycający Zamek Krolewski. Chociaż został on wybudowany w stylu gotyckim w XIV wieku, to jego przebudowa w stylu renesansowym za panowania Zygmunta Augusta sprawiła, że dziś cieszy się ogromną popularnością wśród turystów oraz nazywany jest drugim Wawelem. Za czasów Piastów był on miejscem często odwiedzany przez królów i książąt przebywających w Krakowie.
Ratusz w Chełmnie
Chociaż chełmiński ratusz został wybudowany w XIII wieku, to jego przebudowa w latach 1567-1572 uczyniła go jednym z najcenniejszych obiektów renesansowych w naszym kraju. Centralna budowla miasta mierzy 47 metrów, przykuwa spojrzenia białymi ścianami oraz bogatymi zdobieniami.
Ratusz w Sandomierzu
Będąc w Sandomierzu, koniecznie powinniśmy zobaczyć kilka naprawdę wyjątkowych zabytków. Jednym z najcenniejszych jest oczywiście Ratusz. Jest to najstarszy oraz najokazalszy budynek mieszczący się w centrum Starego Miasta. Jego początki sięgają połowy XIV wieku, kiedy wzniesiona została pierwsza murowana gotycka budowla na planie kwadratu. Ratusz w Tarnowie
Jest to bez wątpienia jeden z piękniejszych obiektów renesansowych w Polsce, a także jeden z piękniejszych ratuszy miejskich w całym kraju. Stanowi on wizytówkę Tarnowa oraz jedno z najczęściej fotografowanych przez turystów obiektów. Wybudowany w XIV wieku i był pierwotnie budowlą gotycką. Wielokrotnie przebudowywany zyskał w końcu dzisiejszy renesansowy wygląd. Cechą charakterystyczną tarnowskiego ratusza jest ceglana dobudówka wieńcząca bryłę budynku.
Renesansowe kamienice w Kazimierzu Dolnym
Ratusz w Poznaniu Bo chociaż wszyscy wspominają poznańskie koziołki, to równie ważny jest fakt, że ratusz, który zamieszkują, jest jednym z najpiękniejszych renesansowych budowli w naszym kraju. Początki poznańskiego ratusza sięgają XIV wieku, kiedy to powstał tu prosty gotycki budynek wzniesiony na planie kwadratu. Następnie budynek został, rozbudowywany w XV wieku, na początku XVI wieku przebudowano jego wnętrza, a na przełomie XV i XVI wieku wzniesiono wieże. W 1536 roku zarówno ratusz, jak i znaczną część rynku strawił pożar. Ratusz gruntownie odbudowano w latach 1550-1560. Wtedy zyskał on formę bardzo zbliżoną znanej dzisiaj. Piękny renesansowy budynek zachwyca przede wszystkim swoją fasadą.
Sukiennice w Krakowie
Zamość jest miastem, które całe stanowi niezwykłym zabytkiem. Został zaprojektowany jako renesansowe miasto idealne i do dziś możemy dostrzec i zachwycać się charakterystycznymi założeniami urbanistycznymi. Chociaż część budynków na przestrzeni lat przeszła liczne przebudowy, niepowtarzalny charakter miasta nadal jest mocno wyczuwalny. Zamość do dziś bywa nazywany Perłą Renesansu, będącą szczytowym osiągnięciem renesansowej myśli urbanistycznej i uważany jest za jeden z najwspanialszych zespołów urbanistycznych na świecie!
Na podstawie lekcji online oraz ogladnietego filmiku wymien przynajmniej dziesiec powodow, dla ktorych XVI wiek zasluguje na miano”zlotego wieku” w dziejach Polski.
Do podanych definicji dobierz wyrazy ponizej podane. Wypisz je w odpowienim miejscu. spichlerz, unia, dynastia, najazd, przywilej, piastowac, mieszczanski, dostantio, warstwa spoleczna, wloszczyzna.
a)…………………………………………….- szczegolne uprawnienie przyznane osobie lub grupie ludzi.
b)……………………………………………- budynek sluzacy do skladania i przechowywania zboza
c)…………………………………………….-zwiazek, polaczenie panstw, ziem, organizacji
Najwazniejsze cechy epoki ( odkrycia, humanizm, jezyki narodowe, reformacja, odrodzenie sztuki i kultury antycznej)
Przedstawiciele
Analiza holdu pruskiego na podstawie obrazu Jana Matejki.
W wieku XVI mialy miejsce trzy bardzo wazne wydarzenia historyczneZAPAMIETAJ!
1. Hold pruski 1525r.
Rozwiazany zostal zakon krzyzacki po klesce pod Grunwaldem
Ksiaze Prus zlozyl uroczysty hold naszemu krolowi Zygmuntowi Staremu
2. Unia polsko-litewska 1569r. w Lublinie
Powstala Rzeczpospolita obojga Narodow ( dwa narody Polacy i Litwini) jeden krol.
3. Konfederacja warszawska 1573r.
Umowa szlachty z krolem Zygmuntem Augustem, ktora zapewniala wolnosc wyznania.
Gatunki literackie charakterystyczne dla Odrodzenia
sielanka – utwór poetycki, przedstawiający życie ludu na tle natury, zawierający elementy realistyczne, podkreślający wdzięk prostego, wiejskiego życia; akcja sielanki jest słabo rozwinięta, przeważają opisy i piosenki.
fraszka (wł. frasca = bagatela, drobnostka) – krótki utwór poetycki będący odmianą epigramatu, najczęściej żartobliwy i na błahy temat, dotyczący jakiegoś zdarzenia lub osoby, o charakterze anegdotycznym, zamknięty wyrazistą pointą stanowiącą wyostrzenie myśli lub konkluzję; nazwę wprowadził Kochanowski, w okresie renesansu pisał podobne utwory M. Rej (figliki), później Potocki, Morsztyn, Krasicki, Trembecki, Mickiewicz, Tuwim, Gałczyński.
pieśń – gatunek liryczny, którego pochodzenie wyprowadza się ze starożytnych pieśni obrzędowych, śpiewanych przy akompaniamencie muzyki; pieśń cechuje uproszczenie budowy, prosta składnia, ułatwia ukształtowanie melodii; do tradycji pieśni Horacego nawiązał w Polsce Jan Kochanowski; obok najczęściej uprawianej pieśni jako wiersza lirycznego, często o tematyce miłosnej, wykształciły się różne jej odmiany, związane z ramą sytuacyjną – np. pieśń powitalna i pożegnalna, pieśń pochwalna, pieśń biesiadna pieśń poranna, pieśń wieczorna; obok pieśni jako gatunku istnieją pieśni popularne – ludowe, żołnierskie, powstańcze, legionowe;
tren – (threnos = lament, pieśń żałobna, opłakiwanie), utwór poetycki o tonie elegijnym i charakterze żałobnym, poświęcony wspomnieniu osoby zmarłej, rozpamiętywaniu jej zalet i uczynków. Gatunek ten ukształtowany już w antyku (m.in. Pindar, Owidiusz) wprowadził do poezji polskiej Jan Kochanowski, tworząc zarazem cykl trenologiczny. Wśród kontynuatorów Kochanowskiego był Klonowic, Kniaźin. Nawiązywali do niego Słowacki (W Szwajcarii), Broniewski (Anka).
elegia – utwór poetycki wyrażający nastroje smutku i melancholii, wywołane rozstaniem z osobą, miejscem lub przedmiotem albo ich utratą; elegia ma często charakter wspomnieniowo-refleksyjny; mówi o śmierci, miłości;
emblemat – utwór liryczny, także gatunek literacki o charakterze dydaktyczno-moralizatorskim, łączący alegoryczny obraz lub rysunek ze słowem; składa się zwykle z trzech części: inskrypcji (sentencji), obrazu, subskrypcji (niewielki wiersz);
tragedia –utwór literacki przeznaczony do wystawiania na scenie, w którym przedstawione są losy człowieka, zwykle wybitnego, wchodzącego w konflikt z tak zwanymi siłami wyższymi (na przykład z Bogiem, losem, prawem czy moralnością).
sonet to gatunek poetycki charakteryzujący się kunsztowną kompozycją. Wiersz składa się z czternastu wersów zgrupowanych w cztery strofy: dwa tetrastychy i dwie tercyny. Zwrotki czterowersowe mają charakter opisowy, zaś trzywersowe –… Tren podobnie jak epitafium jest odmianą literatury funeralnej (pogrzebowej).. Petrarka, Szekspir i Mikołaj Sęp Szarzyński.
Musisz wiedziec co to byla Rzeczpospolita Obojga Narodów i jakie byly postanowienia Unii Lubelskiej.
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Unia podpisana w Lublinie w 1569 roku doprowadziła do utworzenia Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W wyniku połączenia Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstał jeden z największych terytorialnie krajów w Europie. W państwie tym mieszkało wiele narodów (między innymi: Polacy, Litwini, Rusini, Kozacy, Żydzi) i wyznawano różne religie. Sprzyjało to rozwojowi kultury, ale rodziło też wiele problemów. Unia była niespotykanym wówczas przykładem, że dwa kraje mogą się porozumieć i zjednoczyć w pokojowy sposób. Przetrwała ponad dwieście lat i na trwałe wpisała się do historii obu państw.
Co to jest hołd lenny? Hołd pruski.
W wyniku tego ceremoniału między wasalem a seniorem zawiązany był stosunek zależności. Ceremonia hołdu miała najczęściej charakter niezwykle uroczysty. Wasal, który przybywał na dwór swego przyszłego seniora, odrzucając broń, mówił: “Panie, chcę zostać waszym człowiekiem”. Następnie klękał a swe złożone ręce wkładał w ręce pana feudalnego. Miało to symbolizować całkowita bezbronność lennika i jego całkowite poddanie się woli seniora. Wasal składał seniorowi przysięgę na wierność. Obiecywał służyć radą i pomocą zbrojną. Po przysiędze senior nakazywał wasalowi powstać i całował go w usta (pocałunek pokoju). Na koniec wasalowi nadawane było lenno. Nadanie lenna (była to tak zwana inwestytura) symbolizowało wręczenie lennikowi chorągwi lub włóczni, a w przypadku biskupów – pastorału. Hołd obowiązywał wasali dożywotnio i musiał być ponowiony przez ich następców. Gdy wasal nie wywiązywał się z przysięgi, senior mógł go pozbawić lenna. Ceremoniały hołdu lennego upowszechniły się głównie na zachodzie Europy.
Zamiast Państwa Zakonnego pojawiło się świeckie Księstwo Pruskie, czyli powszechnie znane Prusy Książęce. Początkowo było ono zależne od Polski, jednak z biegiem czasu ta zależność osłabła, a Prusy wyrosły na groźnego przeciwnika. Jedno z trzech państw zaborczych.
Karta pracy: Odmien części mowy i przesli na moj email w pdf document.
Prosze przeslac zalegle prace domowe do oceny.
Zapoznaj się z tekstem Andrzeja Stasiuka „Władek”, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod opowiadaniem. Czytaj teksty powoli, ze zrozumieniem, jeśli trzeba – nawet kilka razy. Wykonuj zadania starannie. Odpowiedzi przysli na moj email .
Wieś jak wieś. Trzykilometrowy wąż budynków rozsypuje się, pęka, potem scala na powrót w zwartą zabudowę. Beton, drewno, zapadnięte dachy, resztki płotów i żelazne balustrady balkonów tworzą zakalec biedy i tęsknoty za telewizyjnym światem. Asfaltowa droga ledwo ociera się o skraj zabudowań, ledwo je muska. To nawet lepiej, bo dziurawą żwirówkę opanowały dzieci i psy. Oddają się wspólnym zabawom i żaden szybki pojazd nie zakłóca tej symbiozy. Czasem traktor, ale traktor to maszyna powolna i oswojona.
Gdzieś tam w środku tego łańcucha domów stoi chałupa Władka, z lekka nadpróchniałe ogniwo ani lepsze, ani gorsze od innych. To raczej te nowe, białe, czasem dwupiętrowe wyglądają jakoś pysznie i niestosownie w poziomym pejzażu, który całkiem naturalnie zmierza ku upadkowi, zgodnie z prawem erozji – góry, drzewa, chaty.
No więc Władek, przetrącony grzbiet dachu, żona i dwanaścioro dzieci. Władek lat czterdzieści, czyli płodność niemal biblijna, chociaż tutaj to nic nadzwyczajnego. Zawsze tak było – mały nakład i namacalny zysk. Ziemia najchętniej rodziła kamienie, ich regularne stosy zalegają na miedzach, poza tym trochę owiec, dwie krowy, ale już zboże to raczej sztuka dla sztuki, a może z przyzwyczajenia, bo przecież coś poza sianokosami i kartoflami trzeba robić. I tak dostatek zawsze będzie miał postać mniejszego bądź większego ubóstwa.
Przy rozdziale dusz musiała nastąpić pewna pomyłka, bo ciało Władka zrodzone i osadzone na tej ziemi otrzymało jakiś lekki, nieco nazbyt duchowy organ, który nijak nie mógł sobie poradzić z ociężałością materii. Z własnymi członkami, ze snem, z upływem czasu, z ciężarem kamienistej gleby. Pradawny rytm, który sąsiadów wiosną wygania w pole, latem na łąki, a jesienią na kartofliska, jego ledwo musnął. Dlatego Władek, chociaż pił średnio i był porządnym człowiekiem, zajmował we wsi miejsce dość poślednie, a jeżeli chodzi o dochód na głowę, to chyba ostatnie. Próbując brak wewnętrznej siły łagodzić pomysłowością, rozsyłał po okolicznych gospodarzach dzieci zaopatrzone w karteczki: „Pani Gieniu, nie mamy na chleb, proszę pożyczyć pięćdziesiąt tysięcy”. Ludzie czasem pożyczali, a czasem wyrzucali za drzwi, gdy kartka do pani Gieni trafiła do pani Wiesi – najzaciętszego wroga tej pierwszej. Czasami brała się za to opieka społeczna, czasem ksiądz, ale nie mogli zrobić nic prócz chwilowej pomocy, bo w końcu Władek był dobrym ojcem i największą radość sprawiało mu, gdy dzieciarnia oblepiała go od stóp do głów, siedział wtedy zadowolony jak mormon, a żona wychodziła do pracy do lasu.
We wsi stał kiosk. Gdy w okolicy urzędował komunizm, ten największy szafarz szarości, buda wyglądała jak brudne akwarium, w którym unosiło się kilka szczoteczek do zębów, trzy rodzaje papierosów i biała znudzona twarz sprzedawczyni. […]
A teraz wygląda to tak, jakby kolejne stworzenie świata nie odbywało się w czasie i przestrzeni, ale w dziedzinie barw. Ta witryna jest najbarwniejszym miejscem w promieniu piętnastu kilometrów. Stare kobiety przystają, żeby popatrzeć, a w ich ciemnych, zapadniętych oczach zapalają się żółcie, lazur, siedem odmian czerwieni, złoto, srebro, błękit, zieleń, jakiej, mieszkając tutaj przez siedemdziesiąt lat, nigdy nie oglądały. Wody potopu ustępują, ostatni sekretarze zostali zatopieni lub umknęli, zło wygubione, a na niebie wschodzi nowa tęcza, znak pojednania. Stare kobiety stoją jak zwierzęta wypuszczone z arki i oglądają znaki najnowszego przymierza. […]
No więc te stare kobiety i dzieciarnia stoją przed mapą nowego świata, którego kontynenty uporządkowano według pragnień poszczególnych części ciała, zachcianek i smaków. Królują tu jednoznaczne barwy. Nie ma miejsca na wyobraźnię. Ani czas, ani zmienione światło, ani kaprys natury nie nadgryzą tego. Niewykluczone, że nowe Jeruzalem jest już w drodze.
To dzieło Władka. Gdy ksiądz w kościele mówił, że jest ciężko, ale że trzeba, bo to jest cena wolności i Polski, i że rolnik zawsze itd., Władek pochwycił jakiś boczny wiatr, który nigdy przez te doliny nie wiał. Sprzedał, co miał, kupił syrenkę, wydzierżawił kiosk i wszystkie te blaski i cuda zaczął przywozić gdzieś z Rymanowa. Żona jeszcze w lesie spędzała pół dnia, jakby wierząc w sens monotonii ruchów i stwardniałych rąk, a dzieci chodziły do szkoły, chcąc anachronicznym sposobem zdobyć świat. […] Władek po prostu liczył utarg albo ładował samochód na następny dzień. Bo już nie jedna wieś, ale cała okolica miała poznać smak batonów Mars. A potem szopa z desek i szyld: „Zagraniczna odzież używana”, a potem zgrabna budka, owoce i warzywa, i jeszcze kilka stolików pod gołym niebem, i pięć gatunków piwa. I półka w kącie chałupy – wypożyczalnia kaset wideo.
`Rano Władek w skórzanej kurtce wsiada do czerwonego fiata combi. Jego żona w dżinsowym komplecie do sześcioletniego malucha. Ruszają w stronę swoich żył, bonanz, targów z Rosjanami, by wrócić dopiero wieczorem z towarem albo dobrymi widokami. Interesy na miejscu prowadzą dzieci, bo szkoła wygląda już na anachronizm: ten język polski trochę niepotrzebny i nudne teoretyczne rachunki.
No więc Władek, właściciel tego ołtarza, przy którym kościelny, majowy jest jak dalekie odbicie.[…] Czterdzieści lat oczekiwania, hibernacji w stanie nędzy, by w dwa lata przepoczwarzyć się w posłańca i zwiastuna nowej ogólnoświatowej religii […].
Stare i młode kobiety, dzieci odchodzą od wystawy. Trudno odgadnąć ich myśli, lecz przemiany nie zachodzą przecież w myślach. Dotykają raczej uczuć, miejsc, gdzie rodzi się podziw albo zachwyt.
W nowych bielonych domach pojawiają się miniatury Władkowej witryny. Na kredensach, na telewizorach, na lśniących meblościankach stoją rzędy pustych puszek od piwa Dab, kartony po Maxim Brandy, szeregi pustych opakowań Gold Wiener, Orange Juice, próżne sześciany, których zawartość niekoniecznie została poznana. Tkwią trochę niżej niż stare zakurzone oleodruki: święty Józef w kolorze sepii, Matka Boska w spłowiałym błękicie, czarno – biały Ojciec Święty.
Jedna Maria, jeden Józef, jeden papież, a naprzeciwko taka ilość, taka różnorodność…
Władek ostatnio kupił żuka, bo w fiacie cuda już się nie mieściły.
Z pierwszego akapitu tekstu wypisz trzy określenia wsi, w której dzieje się akcja opowiadania.
Jaki jest stosunek narratora do Władka? Pomóż sobie cytatami: „pił średnio i był porządnym człowiekiem”, „nijak nie mógł sobie poradzić z ociężałością materii”.
Jakie zjawiska dokonujące się we współczesnej demokratycznej Polsce opisuje narrator w opowiadaniu? Wymień dwa, te, które i Ty sam obserwujesz w otaczającej Cię rzeczywistości.
Co narrator rozumie pod określeniem „nowa ogólnoświatowa religia”?
………………………………………………………………………………………………………………………….
Przypomnij sobie teksty opracowane na kartach pracy: Mikołaja Reja i Sławomira Mrożka i powiedz, co je łączy z opowiadaniem Andrzeja Stasiuka?
………………………………………………………………………………………………………………………….
Które elementu opisu wsi i życia jej mieszkańców mógłbyś nazwać groteskowymi?
…………………………………………………………………………………………………………………………. Wyobraź sobie, że do wsi Mikołaja Reja w XVI wieku przybywa Władek z „kolorową mapą nowego świata” i otwiera swój sklepik. Jaka byłaby reakcja mieszkańców?
