Analiza i glosne czytanie wiersza oraz omowienie zasad savoir-vivre. Cwiczenia z podrecznikiem od str. 79 do 83 redagowanie tekstu i rad dotyczacych ucztowania w czasach sredniowiecznych. Dziekuje tym uczniom, ktorzy bardzo ladnie sie wypowiadali i brali czynny udzial w dzisiejszych wirtualnych zajeciach, oczywiscie sa za to wysokie procenty.

O zachowaniu sie przy stole analiza utworu Przeclawa Słoty.

Wiersz O zachowaniu się przy stole zwany także Wierszem o chlebowym stole jest poematem dydaktyczno-obyczajowym, w którym wyłożone są zasady dobrego zachowania podczas biesiad.

 Pierwsza część utworu poświęcona jest ucztom dworskim, które powinny być dla uczestników przyjemnością i radością. Autor przedstawia zachowanie osób wysoko urodzonych, których zachowanie powinno znacznie się różnić od obyczajów pospólstwa. ­Pisze o normach

obowiązujących biesiadników – o myciu rąk przed jedzeniem, spożywaniu małych ­kęsów, powstrzymywaniu się od zabierania

Jakie tematy podejmuje Słota w utworze O zachowaniu się przy stole?

• Pierwszy to pouczenie, jak zachowywać się podczas uczty – średniowieczny savoir-vivre.
• Drugi to kult kobiety, jaki propaguje zacny Słota, nakazując rycerzom czcić „cudną twarz” i usługiwać jej przy stole. Czegóż uczy jeszcze? Aby myć ręce przed jedzeniem, aby panny jadły do woli, lecz sięgały po drobne kąski, by rycerze usługiwali damom i prowadzili z nimi konwersację.

Słota operuje mocnymi antyprzykładami: niewychowany biesiadnik siada „jako wół, jakby w ziemię wetknąć koł” albo „jeść będzie z twarzą cudną mieć będzie rękę brudną”. Przyznać trzeba, że obyczajowe pouczenia wcale nie straciły na aktualności. Być może, przydałoby się też przypomnieć współczesnym średniowieczną pochwałę dam. Słota przypomina autorytet Matki Boskiej, która patronuje kobietom i nakazuje „czcić żeńską twarz”.

Europejska etyka biesiadna dokładnie określała normy postępowania przy biesiadnym stole. Przed posiłkiem odmawiano modlitwę, dobrym zwyczajem było mycie rąk. Miejsca za stołem zajmowano zgodnie ze swoim stanowiskiem (to przypomina nam Pana Tadeusza), również głos zabierano w odpowiedniej kolejności, i otaczano szacunkiem damy. Ale to nie wszystko! Zakazywano też głośnego wycierania nosa w serwetkę i dłubania w nosie, uszach i oczach, także dłubania w zębach nożem. Zakazywano spluwania na stół i odkładania do wspólnych półmisków ogryzionych kości i wyjętych z ust kąsków. Zakazywano sapania, mlaskania, zasypiania i drapania się przy stole. I słusznie.

Jakie tematy podejmuje Słota w utworze O zachowaniu się przy stole?

Utwór Przecława Słoty dzieli się na dwie części, które podejmują dwa tematy ­wiodące. Pierwszy to pouczenie, jak zachowywać się podczas uczty – średniowieczny savoir-vivre. Drugi to kult kobiety, jaki propaguje zacny Słota, nakazując rycerzom czcić „cudną twarz” i usługiwać jej przy stole. Czegóż uczy jeszcze? Aby myć ręce przed jedzeniem, aby panny jadły do woli, lecz sięgały po drobne kąski, by rycerze usługiwali damom i prowadzili z nimi konwersację. Słota operuje mocnymi antyprzykładami.

Co znajdziemy w utworze parenezy biesiadnej?

Scenariusz poradnika Słoty

• zwrot do Boga
• pochwała stołu i jadła
• myśl filozoficzna – uczta pozwoli zapomnieć o troskach krótkiego życia
• zasady zachowania się przy stole
• przeciwstawienie obyczaju domowego obcemu
• propagowanie higieny – mycia rąk przed posiłkiem
• zwrot do dam – ich kodeks
• pochwała kobiety
• zasady rozmowy przy stole
• zamknięcie utworu – zwrotem do Boga

Jakie znaczenie ma Wiersz o chlebowym stole Słoty?

Taki wiersz to:

• Podróż wstecz – w XV w. w Polsce – i niespodzianka. Nie tylko dzikie pola i puszcze, ale etykieta dworska, przywiązanie do ziemskich rozkoszy, jak najbardziej. Polski dwór nie gorszy był od europejskiego! Ucztowano, wielbiono damy, dwornie spożywano posiłki przy dźwiękach muzyki i rytmicznej recytacji wiersza Przecława Słoty! (Dlatego recytatyw)
• Stół gromadzi mieszkańców dworu – jest tu rycerz i panosza (rycerz służebny), twarze cudne – panie i panny.
• Poradnik jest przy okazji obrazkiem obyczajowym.
• Rozpoczyna ważną w naszej kulturze tradycję – szacunku dla stołu i chleba. Choć stół wydaje się symbolem wartości jak najbardziej doczesnych – ma ugruntowanie religijne. Pierwszy ważny stół to przecież ten z Ostatniej Wieczerzy! Usadzenie apostołów także jest nie bez znaczenia. Potem stół staje się symbolem domu, centrum zamków rycerskich, ośrodkiem obrad. Chleb – symbolem Chrystusa, ale i dobrobytu, wdzięczności człowieka wobec Boga za dar życia. I tak właściwie zostało do dziś. 

Stół w wiekach późniejszych

W Soplicowie!
Mickiewicz w Panu Tadeuszu powraca do tematu Słoty – daje pokaźne pouczenie o zachowaniu się przy stole! W słynnej przemowie Podkomorzego, który karci zachowanie młodzieży, nakazuje dbać przy stole o damy – wyraźnie pobrzmiewa echo utyskiwań burgrabiego Przecława. Ważne jest usadzenie przy stole w Soplicowie – miejsca zajmuje się w zależności od wieku i urzędu.

Uczta w Kiejdanach
Kluczowa w polskiej literaturze i w Potopie Sienkiewicza. Przyjmuje nieco inny wymiar niż tylko obraz obyczajów czy ugruntowanie tradycji. Staje się miejscem tragedii narodowej – przy ogromnym stole rycerskim, gdzie zebrał się kwiat szlachty i magnaterii, dochodzi do zdrady narodowej. Radziwiłł oznajmia sojusz ze Szwedami. Patriotyczna szlachta wypowiada mu posłuszeństwo – poza nieszczęsnym Kmicicem oczywiście, który stoi oniemiały, patrząc, jak przez głupotę traci honor i Oleńkę.

Co mogło być naprawdę na XVII-wiecznym stole?
Bogactwo dań, koniecznie podanych z pomysłem. Oto relacja z uczty wielkanocnej, z czasów Władysława IV:
Stało cztery przeogromnych dzików, to jest tyle, ile części roku. Każdy dzik miał w sobie wieprzowinę, alias szynki, kiełbasy, prosiątka. (…) Stało tandem dwanaście jeleni, także całkowicie upieczonych, ze złocistymi rogami, nadziane rozmaitą zwierzyną. Te jelenie wyrażały dwanaście miesięcy. Naokoło były ciasta sążniste, tyle ile tygodni w roku, to jest pięćdziesiąt dwa, całe cudne placki, mazury, żmudzkie pierogi, wszystko wysadzane bakalią. Za tym było 365 babek, tyle ile dni w roku. Za: Jan Stanisław Bystroń, Dzieje i obyczaje dawnej Polski

Stół zgody narodowej
Był stół miejscem waśni – był symbolem pojednania. Okrągły stół roku 1989 – miejsce obrad w Polsce, miejsce decyzji politycznych, które zmieniły oblicze kraju – przy tym stole demokracja zwyciężyła stary reżim. Obrady były wynikiem strajków i buntu Polaków przeciwko systemowi socjalistycznemu. Ideę okrągłego stołu – równości wszystkich biesiadników – zaczerpnięto z kultury rycerskiej. Tak średniowieczny stół wyszedł poza ramy literatury do najprawdziwszego życia – siedem stuleci później.

·        Posluchaj muzyki: Medieval Instrumental Music

• Na zajeciach w szkole polskiej 13 listopada rozmawialismy o bardzo waznym swiecie jakim jest Odzyskanie przez Polske niepodleglosci. w 1918 roku
• Analizowalismy tez slowa Piesni Legionow Polskich, piesn ta dodawala nadziei i optymizmu, ktora zawsze budzila zapal, rozgrzewala do walki i patriotyzmu, wyrazala nadzieje i wiare w odzyskanie wolnosci. Podrecznik strona 257-260 oraz notatki ksero. Wszyscy moi uczniowie musza znac na pamiec nasz hymn narodowy. To bardzo wazne!
• Symbole narodowe podkreślają charakter i niezależność kraju, do którego należą. Najczęściej wywodzą się z historii danego narodu, co sprawia, że służą budowaniu postaw patriotycznych. Patriotyzm jest postawą zakładającą miłość, oddanie i szacunek dla własnej ojczyzny; patriota jest gotowy do wyrzeczeń i poświęceń na rzecz własnego narodu w czasie, który tego wymaga, ale kultywuje także tradycję i kulturę swojego kraju w czasie pokoju. Do polskich symboli narodowych zaliczamy flagę, godło oraz hymn. Te symbole narodowe są ustalone prawnie przez specjalną ustawę. Niektórzy uważają, że za symbole narodowe można uznać także inne rzeczy – takie jak tradycje, stroje ludowe, legendy, a nawet mundury wojskowe.

• Polska flaga istnieje w dwóch wariantach – pierwszy zawiera tylko barwy Polski, drugi ma dodatkowo polskie godło pośrodku białego pasa.
• Godło Polski to zwrócony w prawo orzeł biały w złotej koronie, ze złotymi szponami i dziobem. Pochodzi od dynastycznego herbu Piastów. Jedna z legend o Lechu, czyli założycielu państwa Polan głosi, iż podczas podróży ujrzał on na drzewie wyjątkowo duże gniazdo. W gnieździe siedział orzeł biały, który pilnował swoich dzieci. Kiedy zauważył Lecha, rozpostarł szeroko skrzydła na tle zachodzącego słońca; spowodowało to zachwyt Lecha, który postanowił w tym miejscu osiąść i założyć gród (współczesne Gniezno), a także umieścić orła we własnym herbie. W późniejszym czasie orzeł znalazł swoje miejsce na monetach, chorągwiach i tarczach państwa Piastów. Godło widnieje na budynkach administracji publicznej w Polsce, a także w sądach oraz szkołach. Dodatkowo godło znajduje się na wszystkich polskich monetach.

Hymny w historii Polski

Hymn państwowy to uroczysta, oficjalna pieśń o patriotycznym charakterze; stanowi jeden z symboli państwowych. W czasie polskiej historii funkcję hymnu pełniło kilka utworów. Najważniejsze z nich to Bogurodzica, Gaude Mater Polonia, Rota oraz Mazurek Dąbrowskiego, czyli aktualny hymn.

• Bogurodzica to najstarsza pieśń o tematyce religijnej z polskimi słowami. Jej najstarszy zachowany zapis pochodzi z 1407 roku, jednak sama pieśń powstała wcześniej; autor nie jest znany. Była wykonywana zarówno podczas liturgii kościelnej, jak i przez polskie rycerstwo (m. in. przed bitwą pod Grunwaldem). Służyła także jako pieśń koronacyjna polskich królów.
• Gaude Mater Polonia, to kolejny ze średniowiecznych hymnów o tematyce religijnej. Autorem jest biskup polski Wincenty z Kielczy. Pierwsze wykonanie pieśni miało miejsce w 1254 roku. Opowiada ona o życiu świętego Stanisława, uznawanego w średniowieczu za patrona Polski. Hymn szybko zyskał znaczenie narodowo‑patriotyczne, a wśród jego istotnych wykonań można (po raz kolejny) wskazać bitwę pod Grunwaldem – tym razem jednak już po zwycięstwie.
• Rota, to wiersz Marii Konopnickiej, napisany w 1908 roku jako protest przeciwko germanizacji ludności polskiej. Dość szybko pierwsze trzy zwrotki wiersza zostały zaadaptowane jako tekst polskiej pieśni patriotycznej; muzykę napisał Feliks Nowowiejski. Także Rota jest w pewien sposób połączona z bitwą pod Grunwaldem – pierwsze publiczne wykonanie tego hymnu miało miejsce w 1910 roku, podczas rocznicy polskiego zwycięstwa nad Krzyżakami i odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. Rota po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była jedną z kandydatek do roli hymnu państwowego.Wysłuchaj Bogurodzicę

Powstanie Mazurka Dąbrowskiego

Obecnie rolę hymnu Polski pełni Mazurek Dąbrowskiego. Początkowo był nazywany Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech. Tekst stworzył Józef Wybicki w 1797 roku we Włoszech. Zarówno pierwsza nazwa, jak i część słów Mazurka Dąbrowskiego łączy się w nierozerwalny sposób z kontekstem historycznym, w którym hymn powstał. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Polacy szukali sposobu odzyskania niepodległości. W 1797 roku udało im się osiągnąć porozumienie z Napoleonem Bonaparte, jednym z generałów francuskich (w tamtym okresie Francja była w stanie ciągłych wojen z Austrią, Prusami i Rosją, czyli zaborcami Polski). Ponieważ Napoleon stacjonował we Włoszech od 1796 roku, to dzięki jego staraniom Polakom udało się porozumieć z Republiką Lombardzką, co doprowadziło do powstania Legionów Polskich. Spory udział w tym przedsięwzięciu miał generał Jan Henryk Dąbrowski, dzięki któremu legiony miały zbliżone do polskich mundury, a także polskie stopnie i komendy. Powstanie Legionów Polskich dało olbrzymią nadzieję oraz wzbudziło patriotycznego ducha w wielu środowiskach, czego wyrazem było powstanie hymnu.

Zadanie domowe na 20 listopada na zajecia wirtualne (online)

• Uloz i narysuj krzyzowke dla kolegi, kolezanki  do rozwiazania z tematow przerobionych w klasie (epoka sredniowieczna z podrecznika). Przynajmniej 15 prostych hasel Ty musisz znac rozwiazania ale nie podawaj ich na tej samej kartce. Ex:

1. Ma go rycerz    ____   ___   ____   ____    ____

2. Jezyk sredniowiecznej Europy    ___   ____   ____   ____   ____   ____  

3. Pierwsza stolica Polski    ___   ___   ____   ____   ____   ____   ____

Nastepnie wysli na moj email (w document pdf) narysowana krzyzowke z haslami do oceny. Termin nadsylania rano przed zajeciami online. ( czyli 20 November lub wczesniej) Bedzie to dobra powtorka ze sredniowiecznej epoki i bedziemy sie przygotowywac do sprawdzianu. Jeszcze dokladnie podam na kiedy i z jakich zagadnien.

• Naucz sie plynnie czytac na ocene fragment powiesci Krzyzacy pt: “ Pojedynek Zbyszka i Rotgiera” – Sienkiewicza str.71-73 w ksiazce.
• zobacz prezentacje multimedialne, zeby utrwalic wiadomosci z lekcji. Droga do niepodleglosci https://slideplayer.pl/slide/1280044? https://www.youtube.com/watch?v=I9JXOhMReGg

• Spotykamy sie za tydzien o godzinie 18:30 online prosze o punktualnosc i wlaczone kamery. Jezeli kogos nie bede widziec, bedzie miec nieobecnosc. Mozna uzyc cellphone jako camera! W razie problemow technicznych prosze wyslac wiadomosc do Janka. Zalogujcie sie wczesniej czyli o 18:00

Witam serdecznie,

Pragnę przypomnieć, że spotykamy się w szkole w Św. Annie w ten najbliższy piątek ,czyli 13 listopada:

Zajęcia w piątek rozpoczynają się o godz.  5:30pm dla wszystkich klas,

zakończenie zajęć – kl. 7-9 godz. 8:30pm; klasy 10-12 – 9:30pm

Prosze przyniesc wszystkie zalegle zadania domowe do sprawdzenia i byc przygotowanym do lekcji.

Dziekuje, pozdrawiam i do zobaczenia w piatek.

Zadanie do zrobienia w ramach godzin pracy online

Zachecam do ogladniecia filmu pt: Krzyżacy – polski film historyczny z 1960 roku w reżyserii Aleksandra Forda, oparty na powieści Henryka Sienkiewicza” Krzyzacy”

15 lipca 1410 roku miała miejsce jedna z największych bitew w dziejach średniowiecznej Europy. Naprzeciw siebie pod Grunwaldem stanęły połączone siły Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, dowodzone przez króla polskiego Władysława Jagiełłę i wielkiego księcia litewskiego Witolda oraz wojska Zakonu Krzyżackiego, dowodzonego przez wielkiego mistrza krzyżackiego Ulricha von Jungingena.

• “ Krzyzacy” polski film historyczny, prosze ogladnac:

Zwroc uwage w filmie na:

• Obyczaje rycerskie, kodeks rycerski.
• Zbroje rycerskie ( helm, przylbica, kolczuga, pancerz, miecz)
• Ktorzy bohaterowie filmu sa postaciami historycznymi.
• Jakie wydarzenia historyczne przedstawia Sienkiewicz.

Bede pytala w klasie z tych zagadnien. Prosze ogladnac film i zrobic notatki.

Akcja Krzyżaków toczy się w końcu XIV i na początku XV w. (Sienkiewicz żył w latach 1846–1916, więc powieść pisał prawie pięćset lat po opisywanych w niej zdarzeniach).

Akcja powieści rozpoczyna się w 1399 r., trwa rok, później następuje przeskok w czasie – do roku 1410 (bitwa pod Grunwaldem), a w Epilogu autor wspomina jeszcze rok 1466 – odzyskanie Pomorza przez Polskę po zakończonej wojnie trzynastoletniej.

Główni bohaterowie Krzyżaków (postacie fikcyjne) znajdują się w środku zdarzeń historycznych – przeżywają śmierć królowej Jadwigi, wrogie stosunki z Krzyżakami, biorą udział w bitwie pod Grunwaldem. Na tym tle historycznym toczą się ich prywatne losy.

 Jakie obyczaje rycerskie zostały przedstawione w utworze?

Ślubowanie – rycerz wybierał damę swojego serca i ślubował jej wierną służbę. Dama ta niekoniecznie musiała w przyszłości zostać jego żoną, zdarzały się przypadki, że rycerz składał ślubowanie przed małżonką swego władcy albo innego ważnego rycerza. Zwyczaj składania ślubów na przełomie XIV i XV wieku nie był jeszcze bardzo powszechny. Najlepszy dowód, że Maćko z Bogdańca traktuje śluby Zbyszka jako młodzieńczy wybryk, fanaberię, której nie trzeba traktować poważnie.

Zbyszko obiecał Danusi pomszczenie śmierci jej matki poprzez zdobycie kilku pęków pawich piór. Takie pęki nosili na hełmach rycerze zakonu krzyżackiego i to tylko ci znaczniejsi. A więc ich zdobycie wiązało się z zabiciem paru Krzyżaków. Poza tym Zbyszko ślubował, że będzie się potykał z każdym, kto śmie stwierdzić, że Danusia Jurandówna nie jest najpiękniejszą damą na świecie. A ponieważ wielu rycerzy, zwłaszcza obcego pochodzenia, również składało podobne śluby swoim damom, więc nietrudno się domyślić, że powód do pojedynku, czyli potykania się na udeptanej ziemi, znaleźć było niezmiernie łatwo.

Pojedynki – kiedy panował pokój, pojedynki i turnieje były jedynym sposobem na wykazanie się przez rycerza umiejętnościami i walecznością. Pojedynki były też szansą na wzbogacenie się, ponieważ często zwycięzca zabierał od pokonanego jego własność – konia, zbroję, łupy wojenne. Rycerz wyzwany na pojedynek nie mógł odmówić w nim udziału, ponieważ uznano by go za tchórza. Chyba że wyzywający nie był jeszcze pasowany na rycerza, wówczas jego pasowanemu i bardziej zasłużonemu przeciwnikowi nie godziło się walczyć z nierównym sobie. Od uczestnictwa w pojedynkach mogli także wymigać się rycerze zakonni. Inne określenia pojedynków – walka na udeptanej ziemi, potykanie się, sąd Boży.

Ułaskawienie skazanego – obyczaj, dzięki któremu Zbyszko został uratowany od śmierci, wcale nie był popularny. Zadziwił wszystkich zgromadzonych na krakowskim rynku. Jeśli skazańcowi panna zarzuciła na głowę białą chustę (nałączkę) i wyrzekła słowa: „Mój ci on!”, wówczas oznaczało to, że chce za niego wyjść za mąż i swoją niewinnością (panny były przecież dziewicami) ręczy za ukochanego.

Jakie problemy zostały poruszone w utworze?

Wojna polsko-krzyżacka
Konflikt polsko-krzyżacki rozpoczął się jeszcze przed panowaniem Władysława Jagiełły. Ekspansywny zakon dążył do całkowitego podporządkowania sobie nie tylko ludności nadanej im ziemi chełmińskiej, ale także ziem litewskich i polskich. Poparcie władz Kościoła uniemożliwiało otwartą walkę z rycerzami zakonnymi, którzy w imię szerzenia wiary chrześcijańskiej pozwalali sobie na coraz większą śmiałość. Ostatecznie jednak zespolenie Polski i Litwy pozwoliło zgromadzić siły mogące rozprawić się z zakonem.

Obyczajowość rycerska
Pasowanie na rycerza, ślubowanie damie, walka w imię honoru, pojedynki, udział w turniejach, wyprawy wojenne, zdobywanie łupów i jeńców, obrona ojczyzny, troska o podtrzymanie ciągłości rodu, udział w wielkich bitwach – to stałe elementy życia rycerza w XV wieku. Odnaleźć je można w losach Zbyszka, Maćka i Juranda.

Miłość i poświęcenie
Inna jest miłość Zbyszka do Danusi, inna do Jagienki. Danusię pokochał od pierwszego wejrzenia, Jagienka stała się jego partnerką życiową, ponieważ dzielnie wspierała go w najtrudniejszych momentach. Najlepszym jednak przykładem miłości i poświęcenia w jej imię jest Jurand ze Spychowa, który dla swojej córki daje się okaleczyć, pohańbić, upodlić. Również Maćko wielokrotnie daje dowody swojej miłości do Zbyszka (wyjeżdża do Malborka, aby uzyskać przebaczenie dla bratanka, chce oddać za niego życie).

Którzy bohaterowie lektury są postaciami historycznymi?

Król Władysław Jagiełło – wielki książę litewski, po ślubie z Jadwigą król Polski. Przygotował kraj do ostatecznej wojny z zakonem krzyżackim i wspólnie z księciem Witoldem zwyciężył pod Grunwaldem. W powieści przedstawiony jako bogobojny, odpowiedzialny, inteligentny, a nawet przebiegły. Zdarzało się, że unosił się gniewem, zwłaszcza gdy ktoś wytykał mu pogańskie pochodzenie lub brak znajomości obyczajów. Ofiarą właśnie takiego gniewu padł Zbyszko.

Królowa Jadwiga – żona Władysława Jagiełły, otaczana czcią, uważana wręcz za świętą. Z jej zdaniem liczył się nie tylko król, ale i jego wszyscy doradcy, a także możni z całej Europy. Popierana przez papieża. Jej śmierć była dla narodu polskiego wielką tragedią.

Księżna Anna Danuta Mazowiecka – córka Kiejstuta, księcia litewskiego, została żoną księcia Janusza Mazowieckiego. Przyjęła Danusię Jurandównę na wychowanie.

Powała z Taczewa – słynny polski rycerz, odważny, honorowy, słynął z nadludzkiej siły.

Zawisza Czarny z Garbowa – jeden z najsłynniejszych rycerzy w Europie, „zwierciadło cnót rycerskich”, z jego zdaniem liczyli się wszyscy rycerze, także Krzyżacy.

Konrad von Jungingen – wielki mistrz krzyżacki, przeciwnik wojny zakonu z Polską, hamujący pychę i zuchwałość Krzyżaków.

Ulrich von Jungingen – wielki mistrz krzyżacki, który objął funkcję po śmierci Konrada. Porywczy, gwałtowny, przekonany o wielkiej potędze zakonu. Dążył do wojny z Polską, zginął w bitwie pod Grunwaldem.

Kuno Lichtenstein – komtur krzyżacki, poseł, którego Zbyszko zaatakował w drodze do Krakowa, mściwy, bezlitosny, zarozumiały.

Tematem dzisiejszej lekcji byla analiza Bogurodzicy- arcydziela i najstarszej piesni religijnej napisanej w jezyku polskim. Spiewanej przed bitwa pod Grunwaldem. Podziwialismy tez obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem -analiza i interpretacja obrazu.

Bogurodzica – Wielkie dzielo sredniowieczne, najstarsza polska piesn religijna oraz hymn rycerski. Bogurodzica – (The Oldest Polish Anthem)muzyka i słowa: autor nieznany 

Piesn z tekstem posluchaj:

Tlumaczenia tekstu Bogurodzicy

Bogurodzica – najstarsza polska pieśń religijna i najstarszy zachowany polski tekst poetycki wraz z melodią. Utwór powstał w średniowieczu, najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku. Autor tekstu pozostaje nieznany. Pierwszy zapis tekstu pochodzi z 1407, wcześniej tekst mógł krążyć w obiegu ustnym. Pieśń śpiewana była przez polsko-litewskie wojska tuż przed bitwą pod Grunwaldem. W 1506 roku tekst pieśni został dołączony do Statutów Jana Łaskiego z błędną informacją, że jej autorem jest św. Wojciech, ponieważ nie znał on języka polskiego. Na przestrzeni wieków XIV–XVIII Bogurodzica (w wersji starobiał. Багародзіца) pełniła także rolę hymnu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dziś jest śpiewana jako pieśń patriotyczna.

ENGLISH

Bogurodzica is the oldest Polish anthem. It was composed somewhere between the 10th and 13th centuries. While the origin of the song is not entirely clear, several scholars agree that Adalbert of Prague is the likely author. Polish knights sang it as an anthem before the Battle of Grunwald. Bogurodzica also accompanied the coronation ceremonies of the first Jagiellonian kings.

Dlaczego “Bogurodzica” jest taka ważna? 

Bo jest to najstarsza utrwalona polska pieśń religijna i najstarszy zachowany polski tekst poetycki (613 lat). Pamiętajmy, że w tamtych czasach pisano po łacinie, a ten utwór był napisany po polsku. Jest to więc jeden z najważniejszych zabytków języka polskiego. Stał się na tyle popularny, że zaczął pełnić rolę hymnu państwowego. Rycerze śpiewali Bogurodzicę przed bitwami.

Najstarszy rękopis pochodzi z 1407 r. Obejmuje on dwie strofy i opatrzony jest nutami. 

Najstarsza i właściwa część Bogurodzicy to pierwsze dwie zwrotki. Stanowią one pieśń pierwotną. Koleje były dopisywane później. Obecnie najpopularniejsza jest wersja 14-zwrotkowa, choć przez wieki bywały i bardziej rozbudowane. Obecnie przyjmuje się następujący podział:

pierwsze dwie strofy – pieśń pierwotna

kolejne cztery strofy – pieśń wielkanocna, pochodząca z XIV w.

ostatnie osiem strof – część pasyjna.

ARCHAIZMY

Archaizm – wyraz, konstrukcja składniowa lub związek wyrazowy, który wyszedł z użycia. leksykalne (dawne wyrazy)

• dziela – dla
• bożyc – syn Boga
• Gospodzin – Pan
• zbożny – dostatni
• przebyt – bytowanie, istnienie
• rodzica – matka
• jąż, jegoż – którą, którego

słowotwórcze (przestarzały sposób tworzenia wyrazów):

Bogurodzica – matka Boga, już w XV w. mówiło się matka (kogo?, czyja?) Boga, a nie matka (komu?) Bogu

fleksyjne (dawne końcówki odmiany wyrazów)

• raczy – racz
• ziści – pozyskaj
• spuści – ześlij

czasowniki zawierają dawne końcówki trybu rozkazującego -y, -i

składniowe (nieużywany sposób łączenia wyrazów w zdaniu)

• Bogiem sławiena – sławiona przez Boga

fonetyczne (dawny sposób wymawiania wyrazów)

• Krzciciela – Chrzciciela
• sławiena – wysławiana 
• zwolena – wybrana 

Jan Matejko najwybitniejszy polski malarz

1. Przeczytaj tekst pt: Tradycje-uroczystosci-Wszystkich-Swietych( zalacznik ) Napisz w zeszycie jak w twojej rodzinie obchodzi sie uroczystosc Wszystkich Swietych co wiesz o tej uroczystosci. Przesli zadanie w pdf document na moj email: joanna.kaczmarek@szkolapolskacalgary.com

2. Przeczytaj tekst pt: Płomień zniczy ma swoją symbolikę (zalcznik) i odpowiedz na pytania pod tekstem zadanie/ dokument wysli na moj email tylko strone z pytaniami

3. Stare i zabytkowe cmentarze w Polsce: przeczytaj i zobacz ilustracje. ( dla ciekawych)

4. W ksiazce: przetlumacz na jezyk polski cw. 3 str. 56 i napisz w zeszycie oraz 7 i 8 /str. 58 w ksiazce

5. Gramatyka: cw. G1, G-2, G-3, G-4/ str. 66 w ksiazce

6. Przypominam o zaleglych zadaniach domowych.

7. Covid daily checklist na zajecia w Szkole Sw. Anny

Spotykamy sie 6 listopada online o godzinie 18:00, prosze, zeby wszyscy mieli wlaczone kamery i mikrofony przez caly czas trwania zajec.

Dziekuje i do milego zobaczenia.

Tematem dzisiejszej lekcji wirtualnej byly zaslugi ostatniego przedstawiciela dynastii piastowskiej. Zastal on Polske drewniana, a zostawil murowana. Mowa tu oczywiscie o Kazimierzu Wielkim.

Wiekszosc uczniow byla obecna na zajeciach online. Bardzo prosze osoby ktore ze wzgledow technicznych nie mogly wejsc na lekcje o zapoznanie sie z przerobionym materialem, podam w zalaczniku. Prosze o uzbrojenie sie w cierpliwosc, szczegolnie Was drodzy rodzice. Jest to nowa metoda nauczania w polskiej szkole, zarowno dla mlodziezy jak i dla nauczycieli. Dostalam tez wiadomosc, ze czasami e-maile moje przechodza z czcionka HTML. Nie rozumiem dalczego tak sie dzieje. Ponizej podalam przerobiony material na lekcji.

Uczniowie tez bardzo ladnie prezentowali swoje projekty. Czekam na nastepne, prosze przeslac do mnie w document pdf, zebym mogla zamiescic prezentacje na lekcje online. Wiecej szczegolow juz podalam wczesniej.

Witam wszystkich bardzo serdecznie

Na ostatnich zajeciach w szkole polskiej przerobismy material z ksiazki i dodatkowe informacje na ksero ( mapa mysli) o panowaniu pierszych Piastow od str. 44 do 51. Rozmawialismy o najwazniejszych wydarzeniach historycznych polskiego srednioweicza. Takich jak: plemiona slowianskie,  osady nad Baltykiem, drewniane grody, Mieszko I panowanie i jego zaslugi, Chrzest 966, Boleslaw Chrobry- waleczny wladca pierwszy krol Polski (1025), zjednoczenie i odbudowa panstwa za dwoch ostanich piastow, panowanie krolow dynastii Jagielonskiej. Uczniowie tez czytali tekst ze zrozumieniem. Gramatyka: dyktando z U i O powtorka.

Wiekszosc uczniow bardzo ladnie pracuje, zglasza sie i bierze czynny udzial w zajeciach.  Za uczestnictwo w klasie sa dodatkowe procenty. Przypominam  że zadania domowe sa obowiazkowe . W  interesie i obowiazku kazdego ucznia jest nadrobienie zaleglego materialu.

 Zadanie Domowe

Na nastepne zajecia czyli na 30 October prosze zrobic:

1. Prezentacja historyczna (opis w zalaczniku)

2. Sprawdz czy rozumiesz str. 49. cw. I i II podrecznik

3. Zadanie z mapa pierwszych Piastow. Krzyzowka narysuj i rozwiaz. (dostaliscie ksero)

4. Zobacz ciekawy film  Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie zaprasza na film “Jak mogło wyglądać życie codzienne 1000 lat temu”, https://www.youtube.com/watch?v=ePK2nrFw6hI&feature=emb_logo Bede pytala z tego filmu.
5. Czytanie ze zrozumieniem pt;”Chciec to moc” i Cwiczenia z gramatyki ( ksero z klasy z pytaniami)
6. Ciekawostka; zobacz film 8 minutowy o osadzie w Biskupinie,  https://www.youtube.com/watch?v=KsatuvXrOqk

7. Zapamietaj wazne daty z przerobionego materialu i zobacz ciekawe dodatkowe informacje z ostaniej lekcji ( zalacznik szlakiem Piastowskim w glab historii)

• 920-920 Piastowie opanowują Wielkopolske i wznoszą grody w Gnieźnie, Poznaniu, Lednicy, Grzybowie i Gieczu.
• 966 Książę Mieszko I wraz z dworem przyjmuje chrześcijaństwo.
• 1025 – Koronacja Bolesława Chrobrego – państwo Piastów królestwem.
• Lata 30. XI w. Upadek państwa i zniszczenie grodów Wielkopolski – Kazimierz Odnowiciel przenosi stolicę do Krakowa.
• 1933 – Odkrycie osady w Biskupinie.
• 1960 – Powstanie Szlaku Piastowskiego.

8. Mapa mysli Chrzest Polski zapamietaj! (pobierz )

Zycze owocnej pracy i do zobaczenia na lekcji wirtualnej w piatek 30 pazdziernika.

1. Na podstawie mitu o Syzyfie napisz czy w zyciu wspolczesnego czlowieka zdarzaja sie sytuacje , kiedy stajemy sie niczym mitologiczny Syzyf? Wiara, milosc, nadzieja-ktora z trzech wartosci moze pomoc czlowiekowi, podobnie jak Syzyf zamagajacemu sie z nadludzkim wysilkiem? Uzasadnij swoje wypowiedzi, podajac przyklady z zycia lub filmu czy literatury. Praca musi byc napisana recznie, przynajmniej na jedna strone (A4) do oddania na ocene.

2. Odpowiedz na pytania w zeszycie:

Pytania z mitologii o Syzyfie

• Kim byl Syzyf?
• Co zrobil Syzyf?
• Gdzie Bogowie zapraszali Syzyfa?
• Negatywna cecha Syzyfa to…………
• O co poprosil swoja zone?
• Jak miala na imie jego zona?     
• Co przydawalo sil Syzyfowi i chronilo go od starosci?
• Czym Syzyf musial odpokutowac winy?
• Jaka kara spotkala Syzyfa?
• Jak nazywamy ogromny bezskuteczny wysilek?
• Kiedy mozemy uzyc okreslenie syzyfowa praca?
• Czy praca ucznia to narzycony przez system obowiazek a moze inwestycja we wlasna przyszlosc?

3. Prosze przyniesc podpisane przez rodzicow viewer forms i zalegle zadania domowe z poprzedniego tygodnia oraz oplate $50.00 za ksiazke nowa.

4. Przeczytaj zwiazki frazeologiczne majace swoje zrodlo w mitologii podrecznik strona 23 i przepisz dwa wybrane do zeszytu.

Witam Serdecznie i przesylam Link na piatkowe zajecia online October 16,2020 piatek, godzina 18:00pm Prosze byc punktualnie online. Nasze spotkanie bedzie trwalo ok 60 minut.Obecnosc jest obowiazkowa.Po zajeciach uczen pracuje samodzielnie z zadanego materialu. Nauczyciel dostepny dla uczniow pod cel# 403-608-0743 do godziny 21:00

Mam nadzieje ze wszystkich bede widziec i slyszec bez wiekszych problemow technicznych. link: //demo.bigbluebutton.org/gl/joa-upo-78g-beh Access code: 791239

Do zobaczenia, czekam na was przy komputerze o godz. 6:00pm w ten piatek.

Joanna Kaczmarek