Drodzy uczniowie. Jest grupa uczniów, która ignoruje polecenia, nie przesyła ich na czas. Część uczniów w ogóle nie zrobiła quizów na Moodle. Quizy te są tylko dostępne przez okres jednego tygodnia. Bardzo proszę o nie lekceważenie sobie uczestnictwa w lekcjach online jak i prac domowych. Wasze dane są już zarejestrowane w systemie Alberta Education i wasze oceny idą do bazy danych. Jest to tak samo ważny kurs jak inne kursy szkolne i dostajecie normalne kredyty szkolne. Proszę nie lekceważyć sobie nauki w Szkole Polskiej!
A teraz do pracy!
Proszę jeszcze raz przeczytać rozdział 4 „Marcina Kozery” i pójść na Moodle i zrobić online quiz 2 – rozdz.4 jest on dostępny do północy 17 grudnia.
Sprawdzian 2. Średniowiecze. Skorzystajcie z notatek z zajęć szkolnych oraz z książki na str. 87-89 jest podsumowanie rozdziału.
Sprawdzian 2. Średniowiecze
1. Ułóż w porządku chronologicznym następujące wydarzenia: (5)
……..Zjazd gnieźnieński, …….bitwa pod grunwaldem, …….chrzest Polski,
……Akademia Krakowska, ……..koronacja Bolesława Chrobrego.
Przeczytaj uważnie fragment poniżej, poproś starszych o wyjaśnienie słów, których nie rozumiesz, następnie odpowiedz na pytania do tekstu. Odpowiedzi prześlij na adres: klasa10a@gmail.com
Ćwiczymy czytanie ze zrozumieniem tekstu literackiego – Krzyżacy (fragment)
Czerwone promienie zachodzącego słońca świeciły między gałęziami chojarów. Po wierzchotkach sosen tłukły się wrony kracząc i łopocąc skrzydłami; gdzieniegdzie kicały ku wodzie zające, czyniąc szelest po żółciejących jagodziskach i opadłych liściach; czasem śmignęła po buczku chybka kuna. W gąszczach odzywał się jeszcze świergot ptaków, który stopniowo ustawał. O samym zachodzie nie było w boru spokoju. Przeszło niebawem opodal Zbyszka stado dzików z wielkim hałasem i fukaniem, a potem kłusowały łosie dzikim rzędem, trzymając jeden drugiemu łeb na ogonie. Suche gałęzie trzeszczały im pod racicami i aż las dudnił, one atoli połyskując czerwono w słońcu, dążyły do błota, gdzie im było nocą bezpiecznie i błogo. Nareszcie zorze rozpaliły się na niebie, od których wierzchołki sosen zdawały się płonąć jak w ogniu, i z wolna jęło się wszystko uspokajać. Bór szedł spać. Mrok wstawał od ziemi i podnosił się w górę ku świetlistym zorzom, które też w końcu zaczęły omdlewać, zasępiać się, czernieć i gasnąć.
„Teraz póki się wilki nie odezwą, to będzie cicho” – pomyślał Zbyszko. Żałował jednak, że nie wziął kuszy, mógłby bowiem z łatwością położyć dzika lub łosia. Tymczasem od strony błota dochodziły jeszcze czas jakiś przytłumione odgłosy, podobne do ciężkiego stękania i poświstywania. Zbyszko spoglądał ku błotu z pewną nieufnością, albowiem chłop Radzik, który mieszkał tu niegdyś w ziemnej chacie, znikł razem z rodziną, jakby się pod ziemię zapadł./…/
Ostatnie odblaski znikły i uczyniła się noc zupełna. Wiatr ustał, nie było nawet zwykłego szumu w wierzchołkach sosen. Kiedy niekiedy spadła tu i ówdzie szyszka, wydając na tle ogólnego milczenia odgłos mocny i donośny, ale zresztą było tak cicho, że Zbyszko słyszał własny oddech.
1. Ułóż w pięciu punktach plan wydarzeń przedstawionych w powyższym fragmencie powieści
a. …………………………………………………………………………………….
b. ……………………………………………………………………………………….
c. ……………………………………………………………………………………….
d. ……………………………………………………………………………………….
e. ……………………………………………………………………………………….
2. Nazwij trzy odczucia Zbyszka, doznane przez niego podczas obserwacji przyrody.
• ..……………….………..
• ……………….…………
• ……………….…………
3. Dopisz po trzy wyrazy bliskoznaczne (wyrazy o podobnym znaczeniu) do rzeczowników:
a. spokój
• ……………………………….
• ……………………………….
• ……………………………….
b. mrok
• ……………………………….
• ……………………………….
• ……………………………….
4. Wypisz z tekstu dwa archaizmy i objaśnij ich znaczenie.
a …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
b …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
5. Zredaguj zaproszenie na turniej rycerski na Wawelu.
Po dokładnym zapoznaniu się z treścią 3 rozdziału Marcina Kozery przejdź na stronę johnpaul.moodle.school i znajdź Quiz 1. Quiz jest dostępny od godziny 16:00 – 4 grudnia do godziny 23:00 – 10 grudnia, masz 30 minut na odpowiedź.
W zestawie „handouts”, które dostałeś na ostatnich zajęciach w szkole odszukaj dotyczących pisowni ortografii wyrazów z ż i rz, zapoznaj się z regułami pisowni, następnie zrób dołączone ćwiczenia i ćwicz pisownię używając dołączonych list z wyrazami. Za dwa tygodnie będzie sprawdzian online. Dla wygody część pierwsza „Piszemy ż czy rz” z teorią pisowni tych wyrazów jest dołączona poniżej.
3. Polecenie:
znajdź na mapie Polski miejscowość Pelplin, i zapisz w zeszycie odpowiedź na pytanie: w jakiej części Polski i obok jakiego większego miasta jest położony.
Znajdź informację o zakonie cystersów i zrób krótką notatkę w zeszycie
C. Następnie obejrzyj film:
i odpowiedz pisemnie w zeszycie na pytania, prześlij odpowiedzi A,B i C oraz odpowiedzi pisemne do pytań poniżej, na adres klasa10a@gmail.com
Kto i w którym wieku przybył i założył klasztor w Pelplinie?
Jakie miejsca/miejscowości w Polsce zakwalifikowano jako pomniki historii?
W którym roku Cystersi osiedlili się w Pelplinie? Jaki to wiek?
Co to jest jarmark cysterski?
Jaki jaki styl architektoniczny oznacza termin – bazylika?
Jakie są wyjątkowe cechy gotyku pelplińskiego?
Jakie materiały budowlane zastosowano do budowy Bazyliki Pelplińskiej?
Co powiedział o Bazylice Pelplińskiej Polski kronikarz Jan Długosz?
Ile lat trwała budowa Bazyliki Pelplińskiej?
Ile lat trwało wykańczanie wnętrza?
Co jest charakterystyczne i wyjątkowe w budowie więźby dachowej (strychu)?
Ile lat ma konstrukcja dachu?
Do czego służył kierat deptakowy?
Co to są stalle?
Co to jest „mizericordia” i do czego służyła?
Ile godzin dziennie musieli mnisi spędzić w stallach?
W jaki oryginalny sposób, niespotykany w średniowieczu, podpisali się rzeźbiarze stalli opata?
Co było pierwowzorem dla barokowego oltarza w Pelplinie?
Jak wysoki jest ołtarz?
Jak długo Herman Hann malował obraz koronacji Najświętszej Marii Panny w ołtarzu głównym?
Co możesz powiedzieć o zapłacie jaką malarz otrzymał za namalowanie tego obrazu?
Jak wielka jest biblioteka Klasztoru w Pelplinie?
Jaka jest najcenniejsza księga w zbiorach biblioteki?
Wyjaśnij co to jest Biblia Gutenberga?
Co to jest Madonna Szafkowa?
Przez ile lat funkcjonowało opactwo cysterskie?
Jaki los spotkał klasztor po pierwszym rozbiorze Polski?
Od którego roku kościół klasztoru cystersów w Pelplinie jest katedrą?
Co zrobili Niemcy po zajęciu klasztoru w 1939 roku?
Kto odwiedził Pelplin w roku 1999?
Część 1. Powtórzenie wiadomości ortograficznych
Piszemy : ” ż ” czy ” rz ” ?
Piszemy rz, gdy:
• w innych formach lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na r
Poniżej znajdziecie streszczenie lekcji 8. Po dokładnym zapoznaniu się z treścią lekcji 8, proszę odpowiedzieć pisemnie w zeszycie na pytania do lekcji.
Proszę przeczytać ze zrozumieniem, najlepiej na głos, czytankę na str. 71-73 i odpowiedzieć pisemnie w zeszycie na pytania: ćw. 1 na str.73, i ćw. 1 (z poleceniem – odpowiedz na pytania) na str. 74.
3. Następnie przesłać kopię odpowiedzi na adres: klasa10a@gmail.com do 3 grudnia 2020.
BONUS:
Jak wspominałem na lekcji, dla otwarcia umysłów i zrozumienia piękna kultury łacińskiej gorąco zachęcam do obejrzenia filmu, niestety nie ma wersji polskiej:
Lekcja 8: Początki piśmiennictwa polskiego –
Czego mamy się nauczyć:
Poznać charakter i tematykę pierwszych zapisów w języku polskim.
Dokładnie zapoznać się z pieśnią Bogurodzica, – najwybitniejszym dziełem literackim polskiego średniowiecza.
Wskazówki
Zauważ kto pisał i w jakim języku, dla kogo, jaki był charakter wiekszości zapisów polskiego średniowiecza.
Pytania
Dlaczego Księga henrykowska jest tak ważna w dziejach pismiennictwa polskiego?
Co znaczy tytuł – Bogurodzica?
Jakie 3 rodzaje hymnów spełniała Bogurodzica – znajdź i wypisz z opisu.
Kiedy i gdzie ukazało się pierwsze wydanie Bogurodzicy?
Przed jaką bitwą wykonano pieśń Bogurodzica i w którym roku?
Z jakiego źródła dowiadujemy się o pierwszym wykonaniu tej pieśni?
Jakie dwa najstarsze zachowane przekazy pieśni? Czym się one różnią?
Jak nazwał Bogurodzicę Jan Długosz?
Kim byli kronikarze, co pisali i dlaczego, w jakim języku?
Podaj nazwiska trzech najważnieszych kronikarzy polskiego średniowiecza, co oni pisali i w jakim języku?
Podaj przykłady rodzajów literatury religijnej polskiego średniwiecza.
Podaj przykłady rodzajów literatury świeckiej polskiego średniowiecza.
O czym mówi Legenda o Św. Aleksym?
O czym mówi Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią?
Jak przedstawiano śmierć w średniowieczu?
Do domu
Naucz się na pamięć (ze zrozumieniem) pierwszych dwóch zwrotek Bogurodzicy.
Wypisz z tekstu o Bogurodzicy słowa, których znaczenie możesz odgadnąć i podaj co one znaczą.
Pierwsze przypadkowo zapisane zdanie po polsku odnaleziono w trzynasto-wiecznej łacińskiej kronice klasztornej zwanej Księgą henrykowską (XIII w.). Wzrusza ono swą naiwną serdecznością, gdzie mąż zwraca się do żony mówiąc:
Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj…Co znaczy: zostaw, te żarna, teraz ja pokręcę…
Kto, kiedy i w jakich okolicznościach to zapisał? Nie wiemy nic więcej o tym pierwszym polskim zdaniu.
Bogurodzica jest to najstarsza pieśń religijna i pierwszy polski wiersz.
Jest to nie tylko hymn religijny ale również pierwszy hymn narodowy śpiewany przez rycerzy przed bitwami, czego dowiadujemy się z kronik średniowiecznych. Odśpiewali go polscy rycerze na polach Grunwaldu przed największą bitwą średniowiecza w 1410 roku.
Jako hymn królewski towarzyszył uroczystościom koronacyjnym Jagiellonów. Bogurodzica jest to najstarszy zachowany poetycki tekst drukowany. W roku 1506 pieśń ta ukazała się drukiem w Krakowie w Statucie Jana Łaskiego.
Bogurodzica została utrwalona na piśmie w początkach XV wieku. Z tego czasu pochodzą dwa – zachowane do dziś – przekazy:
kcyński, obejmujący dwie początkowe zwrotki wraz z zapisem nutowym;
krakowski, obejmujący 13 zwrotek, bez nut.
Bogurodzica była początkowo związana z mszą i procesją, ale już w XV wieku stała się pieśnią rycerską. Dzięki Janowi Długoszowi (historykowi, autorowi dzieła Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae – Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego) wiemy, że została ona odśpiewana pod Grunwaldem w 1410 roku, a także przed innymi bitwami w późniejszych latach. Towarzyszyła też uroczystościom koronacyjnym Władysława zw. Warneńczykiem. Właśnie dlatego nazwał Długosz Bogurodzicę “carmen patrium” (pieśnią ojczystą). W ciągu następnych stuleci straciła na znaczeniu. Pozycję “pieśni ojczystej” odzyskała w XIX wieku i zachowuje ją po dzień dzisiejszy (wg. Kotarski).
Geneza
Najwcześniej powstały dwie początkowe zwrotki – może w połowie, a może pod koniec XIII wieku, niewykluczone też, że dopiero u progu XIV stulecia. Hymn ten jest dla uczonych zagadką ponieważ polskie pieśni religine miały zazwyczaj swoje pierwowzory po łacinie. Językoznawcy ustalili, że powstał z całą pewnością między X a XIV wiekiem, ale nie można wskazac jego pierwowzorów we zródłach czeskich, łacińskich, bizantyjskich czy ruskich. Odpowiednik jego istnieje tylko w ikonografii średniowiecznej: Chrystus z Panną Maryją pojednej stronie a Jan Chrzciciel po drugiej. Tytuł Bogarodzica wywodzi sie z języka staro-cerkiewno-słwiańskiego i stanowi tłumaczenie greckiego terminu Theotokos (wg. Miłosz). Może on więc być orginalnym tekstem polskim.
Bogurodzica jest pieśnią modlitewną, której pierwsza zwrotka przynosi błaganie skierowane do Chrystusa za pośrednictwem Maryi. Zaczyna się ona apostrofą do niej – “Bogurodzicy” (matki Chrystusa), “dziewicy” (panienki, dzieweczki), “Bogiem sławienej” (przez Boga wielbionej), “zwolenej” (wybranej). Po apostrofie następuje prośba, by Maryja pozyskała u swego syna łaski dla ludzi: “Zyszczy nam (pozyskaj dla nas), spuści nam” (ześlij nam). Druga strofa zaczyna się zwrotami kierowanymi bezpośrednio do Chrystusa (nazwanego “bożycem”, synem Boga) – z przywołaniem Jana Chrzciciela, mogącego wesprzeć ludzkie błaganie. Modlitwa kończąca tę zwrotkę zawiera prośbę, by Chrystus zapewnił ludziom “na świecie zbożny (szczęśliwy) pobyt”, a po śmierci “rajski przebyt” (wieczne trwanie w niebie). Dalsze zwrotki rozwijały różne motywy: wielkanocne, pasyjne, litanijne – z wezwaniami do świętych.
W tym niezwykłym schemacie rytmicznym nieznany autor tekstu zwraca się najpierw do Matki Boskiej, błagając ją o wstawienninctwo u Syna i do samego Chrystusa, prosząc go by przez wzgląd na Jana Chrzciciela wysłuchał błagań o bogobojne życie na ziemi a po śmierci o życie w raju.
Dwie pierwsze strofki są najstarsze, więc wypada je znać na pamięć.
Twego dzieła krzciciela, Bożyce,Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.Słysz modlitwę, jąż nosimy,A dać raczy, jegoż prosimy,A na świecie zbożny pobyt,Po żywocie rajski przebyt.Kiryjelejzon; “
Literatura religijna polskiego średniowiecza to:
kazania – (najstarsze – Kazania świętokrzyskie z XIV w. i Kazania gnieźnieńskie z XV w.)
przekłady Biblii (Psałterz floriański i Biblia Królowej Zofii z XIV-XV w.)
modlitwy, pieśni, hymny (najstarszy – Gaude Mater Polonia Wincentego z Kielc, napisany po łacinie z okazji kanonizacji św. Stanisławaw XIII w.),
żywoty świętych
legendy
Literatura świecka polskiego średniowiecza to:
kalendarze
drobne utwory okolicznościowe
epitafia
satyry – (m.in. Satyra na leniwych chłopów i wiersz Słoty O zachowaniu się przy stole ).
dokumenty
kroniki
Kronikarze
Pisali wyłącznie po łacinie, ubogi język polski nie nadawał się jeszcze do opisu dziejów ojczystych. Byli przeważnie duchownymi – znaczna część literatury średniowiecznej to dzieło księży i zakonników. Pisali swe utwory najczęściej na zamówienie władców.
Gall Anonim (XII w.) prawdopodobnie był Francuzem. Jego kronika (zawierająca fragmenty poetyckie) opowiada o czasach trzech Bolesławów: Chrobrego, Śmiałego i Krzywoustego.
Wincenty Kadłubek (XII/XIII w.), biskup krakowski, beatyfikowany w 1764 r. Jego kronika zawiera rozmaite gatunki literackie, łączył historię z mitologią, prawdę z legendą. Kazał nawet Polakom uczestniczyć w historii starożytnej.
Jan Długosz (XV w.), kanonik krakowski, dyplomata, sekretarz biskupa Oleśnickiego. Zasłużył na miano pierwszego polskiego historyka
z prawdziwego zdarzenia. Wiedział, że historia to nie tylko ciąg epizodów, ale i prawdziwa lekcja życia. Jego dzieło czytano długo w rękopisie, wydane zostało dopiero w XVIII, a przełożone w XIX wieku!
Legenda o świętym “Aleksym”
Bardzo pouczający wiersz pochodzący z XV wieku.
Wyraża on tęsknotę ludzi średniowiecza do życia pełnego świętości – główną rolę odgrywają w nim posty, modlitwy, wyrzeczenia, ubóstwo. Święty Aleksy, który rozdał cały swój majątek biednym zrezygnował z zaszczytów i tytułów oraz wszelkich radości doczesnych, już za życia osiągnął stan świętości. Legenda mówi o cudach jakie zdziałał ale również o cierpieniach bohatera. Cierpienie otwiera człowiekowi drogę do nieba.
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
Jest to wierszowany dialog z XV w. Motyw śmierci należy do najważniejszych tematów sztuki średniowiecznej. Chociaż chrześcijaństwo traktuje śmierć jako otwarcie drogi do wiecznego życia, ludzie średniowiecza żyją w strachu przed śmiercią i umieraniem. W sztuce upiorna władza śmierci znajduje wyraz w licznych przedstawieniach “tańca śmierci” i “triumfu śmierci”. Właśnie “triumf śmierci” jest tematem Rozmowy. Śmierć – jak często w średniowieczu – pojawia się tu nie w postaci szkieletu, lecz ciała w stanie rozkładu. Jest chudą, bladą kobietą, uzbrojoną w kosę. Oświadcza: WSZYSTKIM ŻYWYM UTNĘ SZYJĘ. Nie daje się przekupić ani przebłagać, bezwzględna władczyni tego świata, którą zwyciężył tylko Syn Boży. W Nim cała nadzieja.
Kochani! Dziękuję wszystkim za podłączenie się na Moodle i pierwszą próbę techniczną okazuje się że niewiele mogliśmy zdziałać bo głos był przerywany dlatego podaję treść lekcji i prace domową. Lekcja 7, 20 listopada 2020 Na ostaniej lekcji zaczęliśmy mówić o cywilizacji łacińskiej, poniżej podaję notatki z lekcji.
Cywilizacja łacińska
Co to jest cywilizacja łacińska?
Pod pojęciem cywilizacji łacińskiej rozumiemy cywilizację wywodzącą się z trzech źródeł: starożytnej Grecji (filozofia), Rzymu (prawo) i Jerozolima-chrześcijaństwo (kultura duchowa).
Charakteryzuje się personalizmem- człowiek/osoba jest jednostką wolną i rozumną.
W etyce opiera się na moralności chrześcijańskiej: te same praw moralne obowiązują władcę i poddanych.
W organizacji państwowej opiera się na narodzie, a naród na rodzinie, rodzina na małżeństwie monogamicznym.
W ekonomii opiera się na własności prywatnej nieruchomości (budynki i ziemia/„real estate”).
Zasięg cywilizacji łacińskiej
Zasięg cywilizacji łacińskiej wyznaczają trzy charakterystyczne elementy:
1. Katedra – romańska/gotycka
2. Uniwersytet – język łaciński/prawo rzymskie
3. Rycerz – etos rycerski
1. Katedra romańska/gotycka
Katedra była wyrazem myśli europejskiej okresu średniowiecza. Była to swoista
„Biblia pauperum” – (biblia dla ubogich) – poprzez charakter samej budowli, szczególnie gotyckiej; strzelistość i światło, bogactwo kolorów, obrazów, witraży i rzeźby wyrażała wiarę człowieka w odwiecznego Boga i Zbawiciela, transcendencję życia ludzkiego. Malarstwo, rzeźba, witraże przedstawiały sceny biblijne by wizualnie przybliżyć ludziom chrześcijaństwo.
Katedra podkreślała pierwszeństwo ładu moralnego i etyki nad logosem/rozumem. Ład moralny był podstawą cywilizacji łacińskiej.
Katedry były budowane przez społeczności lokalne, nie centralnie przez państwo. Co było wyrazem tego że społeczeństwo ma prymat na państwem. Kardynał Hlond mówił, że państwo jest od Boga, ale nie jest bogiem, ma swoje granice działaności. Kościół i państwo mają swoje autonomiczne (wyłączne) obszary działaności.
Powstanie narodu – W cieniu katedr wykształciły się narody.
Cyprian Norwid pisał: „Naród to najstarszy po Kościele obywatel”.
2. Uniwersytet łączył wiarę i rozum.
Jan Paweł II w encyklice „Fidelis Ratio” mówi o dwóch skrzydłach na których człowiek może się wznieść do Boga; syntezie wiary i rozumu. Tego uczyli się europejczycy w katedrze (miłość, wiara) i na uniwersytecie (logos = rozum). Pierwsze uniwersytety były zakładane przez Kościół.
Średniowieczny uniwersytet opierał się na przywilejach:
autonomii prawnej, prawie do strajku, prawie do odwołanie się do Papieża i miał wyłączne prawo do nadawania stopni naukowych.
Miał dwa stopnie nauczania i cztery wydziały. Pierwszy stopień to wydział filozoficzny – artes liberales (sztuki wyzwolone) i kończył się uzyskaniem stopnia magistra.
Drugi stopień kształcenia odbywał się na wydziałach: teologii, prawa i medycyny.
Aż do do rozłamu protestanckiego (Luter) w XVI wieku, uniwersytety były uczelniami katolickimi.
Etos rycerski
Etos rycerski wykształcił się na wojnach krzyżowych i był odpowiedzią chrześcijan na podboje i prześladowania społeczności chrześcijańskich w Azji przez wojujący Islam. Przez 200 lat trwały wyprawy krzyżowe. Adam Mickiewicz tak pisał: „A kto był człowiekiem rycerskim ten udawał się do Azji pogany wojować i chrześcijany azjatyckie bronić, grób Chrystusa odzyskać.”
Rycerze to elita średniowiecznej Europy; oprócz siły i sprawności fizycznej wartości duchowe były bardzo ważne. walka na koniach, walka w obronie wiary, honor, idealna milość do kobiety, służba damie serca, obrona słabszych i niewinnych, .
Siedem cnót rycerskich; stojących w opozycji do siedmiu grzechów głównych: wierność (fidelitas), pobożność (pietas), męstwo (virtus), roztropność (prudentia), dworność (curiositas), hojność (largitas) i honor (honoris).
Święty Bernard w 12 wieku sformułował pojęcie etosu rycerskiego, było to związane z krucjatami.
Polska kultura szlachecka nawiązywała do kultury rycerskiej. Jak widzieliście katedra była ważnym elementem średniowiecza, wokół niej powstawały miasta oraz życie kulturowe i ekonomiczne. Dlatego chciałbym byście obejrzeli film o Katedrze gnieźnieńskiej, następnie odpowiedzieli na pytania. 1. Poznaj Polskę – Pytania kontrolne (rozumienie ze słuchu)Aby lepiej poznać polskie zabytki historyczne i jednocześnie ćwiczyć rozumienie współczesnego języka polskiego, pójdź na poniższy link na YouTube:
Obejrzyj program „Katedra Gnieźnieńska” i odpowiedz na na pytania pełnym zdaniem. Odpowiedzi zapisz w zeszycie, zeskanuj lub zrób dobre zdjęcie i prześlij na adres: klasa10a@gmail.com1. Od jak dawna istnieje Katedra Gnieźnieńska?2. Podaj trzy ważne wydarzenia z początku historii Polski jakie miały miejsce w Katedrze.3. Kto koronował się na króla państwa polskiego w roku 1025?4. Ilu jeszcze królów było koronowane w Katedrze Gnieźnieńskiej?5. Ile wcześniejszych budowli stało w miejscu dzisiejszej katedry.6. Ile lat mają Drzwi Gnieźnieńskie?7. Wyjaśnij dlaczego zburzono dawną katedrę romańską?8. Jakie katedry gotyckie były wzorem dla większości katedr europejskich?9. Wyjaśnij dlaczego prezbiterium (część w której jest ołtarz) różni się stylem od nawygłównej?10. Co mówi symbolika zwierząt, np. wiewiórka, w ornamentach katedry?11. Ile pięter miałby blok mieszkalny który by się zmieścił we wnętrzu katedry?12. Wyjaśnij do czego służą „łuki przyporowe” zastosowane w budowie katedry?13. Jaką tajemnicę kryje oś główna katedry (linia idąca wzdłuż nawy głównej)?14. Jakie zmiany w katedrze spowodował pożar w 1760?15. Jakie ważne zmiany miały miejsce po odbudowie katedry po zniszczeniach z II wojnyświatowej. 2. Najcenniejszym zabytkiem katedry gnieźnieńskiej są unikalne, średniowieczne drzwi, które opowiadają historię biblijną. Proszę obejrzyj film i odpowiedz na pytania, zrób zdjęcie lub skan i prześlij na adres: klasa10a@gmail.com
Historia św. Wojciecha na podstawie „Drzwi katedry gnieźnieńskiej”
Zapoznaj się z wiadomościami podanymi w rozdziale „Średniowiecze” na str.52-54 i odpowiedz pisemnie w zeszycie na pytania 1-3 str. 55-56.
Uczymy się na pamięć podanego tekstu pieśni „My Pierwsza Brygada” – znajomość będzie sprawdzona na zajęciach w szkole 27 listopada – polecam znalezienie śpiewanej wersji na YouTube i śpiewanie razem z video.
Na ostatniej lekcji mówiliśmy o emigracji – porozmawiaj z rodzicami, dziadkami, znajomymi itd. o ich motywacjach, losach, przebiegu emigracji. Może dowiesz się jakiś ciekawych zdarzeń. Zapisz swoje refleksje w formie krótkiego eseju.
Przeczytaj ze zrozumieniem rozdz. 2 „Marcina Kozery” – multiple choice quiz będzie wysłany po uruchomieniu aplikacji BigBlueButton. Zarezerwuj sobie czas w przyszły piątek tj. 20 listopada w godzinach lekcyjnych szkoły polskiej. Będzie przesłane osobne powiadomienie w tej sprawie.
UWAGA! WAŻNE!
Prześlij odpowiedzi na pytania 1 i 3 na adres klasa10a@gmail.com do 19 listopada.
Przypominam uczniom, którzy mają zaległe prace domowe o ich przesłanie. Nieoddanie prac na czas wiąże się z obniżeniem oceny. Nie chciałbym aby ktoś był rozczarowany swoją oceną na koniec roku!
Lekcja 5 i praca domowa do oddania 13 listopada 2020
Kochani! Ponownie spotykamy się w Szkole Polskiej 13 listopada. Jestem zaniepokojony że nie przesyłacie mi prac domowych od oddania do 6 listopada. Na następne zajęcia proszę przygotować następujące polecenia:
Proszę powtórzyć rozdział „Średiowiecze”, za tydzień na zajęciach w szkole bedziemy mieli sprawdzian wiadomości. Pomocą będą pytania z podrecznika 1- 4 na str. 42-43. Proszę przypomnieć sobie wiadomości z lekcji i znać trzy źródła cywilizacji europejskiej i wiedzieć co wniosły do kultury europejskiej. Należy potrafić rozróżnić mit od przypowieści i zanać ważniejsze związki frazeologiczne nimi związane.
Proszę przeczytać, uważnie i ze zrozumieniem rozdział 1. Opowiadania Marii Dąbrowskiej „Marcin Kozera”, które były rozdane na ostatniej lekcji w szkole. Będziemy pisali „ multiple choice quiz” ze zrozumienia tekstu.
Proszę wykonać polecenia do lekcji 5 załączone poniżej:
Lekcja 5 – część 1
Oceniamy przeczytaną książkę: Maria Dąbrowska – biografia autorki
Czego mamy się nauczyć
Określić jak życie autorki, różne miejsca zamieszkania, sytuacja polityczna i czas historyczny wpłynęły na twórczość i zainteresowania autorki opowiadania “Marcin Kozera”.
Poznać najważniejsze informacje biograficzne o autorce i jej twórczości. Główna myśl Życie autorki, czas, miejsce, sytuacja polityczna i historia miały znaczący wpływ na temat opowiadania.
Polecenia
Znajdź i wynotuj informacje biograficzne o autorce:
miejsce urodzenia
studia
pobyt za granica
Znajdź i wynotuj informacje o twórczości autorki:
najważniejsze utwory
tematyka i typ pisarstwa
najważniejsze wartości literackie jej utworów Wskazówki Przeczytaj o Marii Dąbrowskiej na stronie internetowej: Refleksja Pomyśl jak życie Mari Dąbrowskiej, miejsce zamieszkania, czasy historyczne i sytuacja polityczna wpłynęły na wybór tematów poruszonych w opowiadaniu “Marcin Kozera”. Źródła dodatkowe Biblioteka parafialna, biblioteka publiczna (CPL)
Lekcja 5 – część 2
Oceniamy przeczytaną książkę – tło Marcina Kozery
Czego mamy się nauczyć
• Poznać tło historyczne i polityczne w relacji do opowiadania “Marcin Kozera” Marii Dąbrowskiej.
Metody pracy
Praca indywidualna z tekstem opowiadania
Praca z internetem Główna myśl Tło historyczne i geograficzne miejsce akcji ma istotne znaczenie dla zrozumienia głównej idei opowiadania.
Polecenia
Znajdź na internecie informacje o sytuacji Polski i polskiej emigracji zarobkowej na przełomie 19 i 20 wieku. Zapoznaj się z losem emigrantów polskich w okresie zaborów.
Znajdź na mapie Londynu: Charles Square, Parlament, Tamizę, Opactwo Westminsterskie.
Na podstawie pierwszego rozdziału “Marcina Kozery” podaj następujące informacje:
czas i miejsce akcji
główny bohater – charakterystyka w pierwszym rozdziale.
Czy potrafisz ustalić dokładne daty akcji opowiadania? – na podstawie całości opowiadania znajdź i zacytuj fragmenty popierające twoje ustalenia.
Refleksja
Czytając opowiadanie “Marcin Kozera” prowadź zapiski z twoimi refleksjami. Pod koniec omawiania opowiadania będziesz proszony o przedstawienie jednej refleksji.
Pragnę poinformować że szkoła zakupiła program internetowy do zdalnego nauczania BlueButton, który obecnie jest już wdrażany, powinniście już otrzymać E-mail w tej sprawie. Proszę dajcie mi znać czy dostaliście potwierdzenie rejestracji.
Tymczasem ta lekcja odbędzie się jeszcze tradycyjnie proszę wykonać samodzielnie następujące zadania i przesłać na adres: klasa10a@gmail.com
Na lekcji czytaliśmy mit grecki pt. „Ikar”, tytuł ten posłużył Jarosławowi Iwaszkiewiczowi za tytuł opowiadania, które dzieje się w czasie wojny w okupowanej przez Niemców Warszawie. Opowiadanie to jest przykładem jak twórczość starożytna ma wpływ na literaturę współczesną. Proszę, przeczytajcie uważnie to opowiadanie na str. 26-27 w podręczniku, poproście rodziców o wyjaśnienie rzeczy i słów, których nie możecie zrozumieć. Następnie odpowiedzcie pisemnie w zeszycie na następujące pytania:
Gdzie i kiedy dzieje się akcja opowiadania (czas i miejsce akcji)?
Kto jest bohaterem opowiadania?
Ile lat ma bohater opowiadania?
Czym był zajęty chłopak, który czekał na tramwaj?
Dowiedz się od rodziców bądź z internetu co to było gestapo i zapisz wyjaśnienie w zeszycie.
Sprawdź co to jest kenkarta i zapisz wyjaśnienie w zeszycie.
Karetka pojechała na Aleje Szucha, wyjaśnij dlaczego to jest ważna informacja.
Wyjaśnij dlaczego autor nadał takie imię temu chłopcu.
Zrób pisemnie w zeszycie ćwiczenia z podręcznika: ćw. 5,6,7 na str.35 oraz G1,str.37 i G 2, G4 str.38.
W tradycji polskiej nazajutrz po święcie Wszystkich Świętych, obchodzimy jedno z najważniejszych świąt w roku, skromnie nazwanym Dniem Zadusznym, kiedy myśli kierują się do naszych zmarłych. Wtedy Polsce licznie odwiedzają groby zmarłych, przynosząc kwiaty i wieńce, palą znicze na grobach. Porozmawiaj z Rodzicami o tej tradycji, przypomnij zmarłych w Twojej Rodzinie.
My zajmiemy się teraz miejscem wiecznego spoczynku zmarłych – cmentarzem. Jest kilka wyjątkowych, historycznych cmentarzy polskich: na Monte Cassino, we Włoszech gdzie pochowano poległych żołnierzy przy zdobyciu klasztoru, w Smoleńsku, w Rosji gdzie są groby zamordowanych polskich jeńców wojennych, na ziemiach utraconych w wyniku IV rozbioru Polski: w Wilnie – na Rossie i Lwowie – cmentarz Łyczakowski, no są cmentarze w Polsce
Wśród nich najbardziej znany to cmentarz na Powązkach w Warszawie i Rakowicki w Krakowie. Wspólną cechą tych wszystkich cmentarzy jest to że znajdują się tam groby wybitnych Polaków: przywódców, żołnierzy, powstańców, artystów, malarzy, pisarzy. Spacer po tych cmentarzach to nie tylko historia Polski ale wspaniały pokaz sztuki nagrobnej.
Z tych wszystkich najcenniejszy cmentarz znajduje się we Lwowie (obecnie na Ukrainie), Jest to cmentarz Łyczakowski gdzie obok grobów wybitnych Polaków są groby tysięcy obrońców Lwowa i ten cmentarz chciałbym Wam pokazać w tym filmie. Zachęcam do obejrzenia całości filmu:
Następnie proszę o odpowiedź na pytania do części 1 pisemnie w zeszycie.
Pytania sprawdzające do filmu „Opowieści łyczakowskiego cmentarza”:
Ile lat ma Cmentarz Łyczakowski we Lwowie?
Dlaczego położenie cmentarza jest wyjątkowe?
Wyjaśnij co to jest kaplica rodowa.
Ile jest kaplic rodowych na cmentarzu?
Jakiej narodowości byli artyści i rzeźbiarze grobowców na cmentarzu?
Dlaczego Cmentarz Łyczakowski nazwano muzeum sztuki na wolnym powietrzu?
Jakie dwa rodzaje symboliki są widoczne na grobowcach cmentarnych?
Wyjaśnij co to jest edykuła?
Wyjaśnij co to jest popielnica?
Co mówi napis na łuku triumfalnym cmentarza orląt lwowskich?
Ilu obrońców Lwowa spoczywa na tym cmentarzu?
W jakich dniach i w którym roku Ukraińcy próbowali zająć Lwów?
Gdzie początkowo chowano obrońców Lwowa?
Jak władze sowieckie potraktowały cmentarz orląt lwowskich po ll wojnie światowej.
Kochani! Dziękuję wszystkim za obecność na ostatnich zajęciach w szkole. Przypominam uczniom, którzy nie recytowali fragmentów z pamięci by się uczyli ich na pamięć. Jak obiecałem podaję pracę domową: 1. Otrzymaliście historyjkę obrazkową, proszę rozpoznać historyjkę, następnie napisać w zeszycie esej opowiadający zdarzenie, nadać tytuł. 2. Proszę zrobić pisemnie w zeszycie następujące ćwiczenia z podręcznika: Str. 24 – ćw. G-1, Str. 25 – ćw. G-3 i 4, 3. Klasa została podzielona na lekcji na grupę A i B, proszę z załączonego tekstu: „Tennis Club” wybrać odpowiednio fragment A lub B i przetłumaczyć pisemnie w zeszycie. Następnie proszę przesłać kopie zadań domowych 1,2,3 na adres: klasa10a@gmail.comPiotr Z.
Tennis Club – Maria Ginter
Part A
Tennis is the most amusing game. Everybody undresses and hops on a big green place. One day on our way to play tennis we got a flat tire. We jumped out to change the wheel. After a few minutes a police car arrived. The cops burst out laughing.
“What’s the matter? Asked Joe.
“You won’t believe it,” answered one of them. “We received a complaint that some crazy people are running around in public in their underwear!”
It was too funny for words!
On the court, they grab carpet beaters and run, trying to hit a small yellow ball. At first, I kept catching it, hoping to help them out, but they quickly put such thoughts out of my mind. This game is for people only.
We usually go to play at the country club. I love this place. They have acres of land to run through, an old oak forest to sniff around, and a swimming pool to swim in, when nobody’s watching. Dogs are not allowed there.
During their tennis games I romp in the forest or meadows. When, after a long run I feel out of breath, I lie on the tennis court and watch them playing. When the match is over, they all go to the swimming pool. If there aren’t any strangers around, I’m invited to jump in too.
Sometimes, I dare to use it by myself. I circle around, pretending to sniff for something, and then slowly approach the edge, making sure that nobody is watching. Finally, I hop in the water.
‘What a delight:”
Part B
Once, however, I dove in at the wrong moment. I checked everything outside the pool but forgot to look inside. I dove into the water and felt as though I landed on something; it raised a shout and turned out to be … a lady.
I sprang out of the water and plunged into the forest to see from the bushes what would happen next. When the plump lady crawled out of the pool, snorting with water and fury, she made the feathers fly.
“I won’t let myself be treated this way!” she shouted.
“I’m giving up this club! I will not swim with such a beast! You don’t allow my sweet, white Suzy to swim here, but a big black devil is jumping in on my head!”
The tirade went on, but I didn’t listen. I had to save my carcass. I galloped over the golf course making sure that lots of players saw me. On the way back, I grabbed up a golf ball, and returned to the tennis courts.
“Where have you been?” asked my lady.
I wagged my tail, and ostentatiously chewed the small ball. She petted my head and we went to the clubhouse: Here the storm was still going on.
“That’s. the devil!” yelled the victim.
Everybody stared at me with amazement.
“What happened?” asked my lady. “Ali Baba is accused of jumping straight onto this lady in the pool,” answered the club manager, winking at us.
“That’s impossible, he was on the golf course!” protested my lady. “You can check for yourself – his fur is dry. Besides, he’s carrying a ball.”
They started to touch me, and to look at the white ball between my teeth..
”Yes, he’s not wet,” somebody stated “must be some other dog.” .
”And this is my ball,” said a man with a big glass butterfly on his nose. “I lost it today.”
”I saw him playing on the green,” added another witness.
Kochani! Witajcie po długiej przerwie. Dzisiaj nie spotykamy się na żywo (live), a tylko przesyłam Wam materiał do pracy samodzielnej. W razie pytań, czy wątpliwości będę dyżurował przy telefonie: 403-286 3668 w czasie szkoły polskiej tj. 5:30-9:30.W szkole Św. Anny spotykamy się za tydzień tj. 23 Października 2020. Proszę kierować się bezpośrednio do naszej klasy – sala 214. BARDZO WAŻNE!Proszę o odpowiedzenie w domu na pytania Health Check i przybycie na zajęcia tylko kiedy nie macie żadnych objawów chorobowych, przestrzeganie dystansu 2 metry, noszenie maski.Więcej informacji na stronie Szkoły Polskiej w Calgary.Dzisiaj proszę o zapoznanie się z dołączonym materiałem Lekcje 1 i 2.Lekcja 1- jest to podsumowanie i rozwinięcie lekcji, którą mieliśmy w szkole.Proszę o powtórzenie materiału z podręcznika str.6-12 i 28-29 oraz ćwiczeń podanych na zajęciach w szkole. W następny piątek będzie sprawdzian z tego materiał i załączonej poniżej Lekcji 1.Na dzisiaj przeznaczona jest Lekcja 2. Proszę wykonać polecenia z Lekcji 2, pisemnie w zeszycie, następnie zrobić zdjęcia i wysłać na adres:klasa10a@gmail.com najpóźniej do 22 października, abym zdążył sprawdzić. Uwaga: wybrany fragment literacki trzeba umieć recytować z pamięci, a interpretacja może być wypowiedzią ustną lub pisemną. Powodzenia i do zobaczenia
Piotr Zuba
LEKCJA 1
ŹRÓDŁA CYWILIZACJI EUROPEJSKIEJ : ATENY, RZYM I JEROZOLIMA
Cywilizacja europejska ukształtowała się pod wpływem Grecji, Rzymu i Jerozolimy.
ATENY I RZYM
Starożytnym Grekom zawdzięczamy rozwój architektury (Akropol), rzeźby (Wenus z Milo), sportu (Olimpiada) i wielu innych wynalazków (demokracja), podstawy myśli filozoficznej, literatury (gatunki literackie) i teatru (tragedia, komedia). W starożytnej Grecji powstała też pierwsza akademia (szkoła) – Akademia Platońska i jej tradycja dała podstawy późniejszego uniwersytetu.
Akademia Platonska – nasza cywilizacja zawdzięcza jej wypracowanie kultury naukowej w której prawda i jej poszukiwanie jest celem samym w sobie, niezależnym od koniunktury politycznej czy ekonomicznej.
Pierwsza akademia powstala w Grecji w parku poświęconym greckiemu bohaterowi Akademosowi. Akademia Platońska przetrwała 900 lat i przyjęła platońska zasadę poszukiwania naukowego: Prawda, Dobro, Piękno.
Poczatki dali jej filozofowie czyli miłośnicy mądrości:
– Tales z Miletu (wszystko jest z wody)
– Heraklit z Efezu (wszystko płynie)
– Parmenides z Elei (byt)
Szkoły filozoficzne Grecji
Stoicy uczyli m. in. męstwa i zachowania spokoju (stoickiego) w każdych okolicznościach.
Epikurejczycy twierdzili, że dopóki żyjemy, nie ma śmierci. Cieszmy się więc życiem.
Sofiści – uczyli względności wiedzy. To sofista Protagoras z Abdery powiedział, że “człowiek jest miarą wszystkich rzeczy”.
Trzech najpopularniejszych filozofów greckich:
Sokrates – Nie pozostawił po sobie żadnych pism. Poszukiwał mądrości dyskutując z przechodniami na ateńskim rynku. Ateńczycy skazali go na śmierć przez wypicie cykuty.
Platon – Opisywał, a nawet próbował założyć doskonałe państwo (bez poetów). Głosił, że w poznawanych rzeczach widzimy jedynie ślad wiecznych, doskonałych idei. Swoim dziełom nadał postać dialogów filozoficznych.
Arystoteles – Wymyślił etykę złotego środka, dał podstawy metafizyce, czyli nauce o bycie. Zajmował się psychologią, zoologią, polityką, a także teorią literatury. Jego Poetyka to pierwszy manifest sztuki klasycznej. Zdaniem autora celem poezji jest oczyszczenie duszy ludzkiej (katharsis). Autorom tragedii zalecał przestrzeganie zasady jedności akcji, miejsca i czasu.
Gatunki literackie Grecji
Elegia – utwór okolicznościowy o tematyce poważnej, często melancholijnej.
Epigramat – zwięzły, krótki wiersz, czasem satyryczny.
Epos – obszerny poemat epicki, zwykle składający się z pieśni. W starożytności tematem eposu były legendarne dzieje narodu, w których formowaniu uczestniczyli zarówno ludzie, jak bogowie. Najsławniejsze eposy Homera: Iliada i Odyseja, napisane zostały wierszem zwanym heksametrem. Później gatunek ten kontynuowal w Rzymie Wergiliusz: Eneida. A w Polsce Mickiewicz.
Oda – wierszowana pochwała lub podziękowanie w tonie dostojnym i patetycznym. Najwybitniejszy grecki twórca tego gatunku to Pindar.
Sielanka – pogodny wiersz pokazujący na tle wiejskiego pejzażu życie pasterzy, czasem w mitycznej Arkadii. Grecką sielankę uprawiał Teokryt, rzymską – Wergiliusz, polską – Kochanowski.
Tren – wiersz poświęcony pamięci zmarłego. W Polsce – Kochanowski.
Mity – opowiadania o bogach i bohaterach. Dostarczały tematów pisarzom we wszystkich epokach.
Do najpopularniejszych mitów greckich należą:
Orfeusz i Eurydyka
Prometeusz
Męka Syzyfa
Dedal i Ikar
Wojna trojańska
Wędrówki Odyseusza
Dla teatru Grecy ustalili podział sztuk na tragedię i komedię -zerwał z nim ostatecznie dopiero teatr XX wieku.
Komedia – humor, temat mitologiczny, albo współczesny, sytuacja, typ, charakter, luźna kompozycja, styl potoczny, najwybitniejszy komediopisarz: Arystofanes.
Spadkobiercą kultury greckiej był RZYM. W literaturze najważniejsi poeci rzymscy to: Wergiliusz, Horacy; filozofowie: Seneka, Marek Aureliusz.
JEROZOLIMA
Jerozolima to święte miasto trzech religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Dla chrześcijan oznacza także Ziemię Świętą, związaną z działalnością Chrystusa.
Zgodnie z przepowiednią Apokalipsy na końcu dziejów ukaże się Nowa Jerozolima. Historię ludzkości opisaną w Biblii można więc ująć symbolicznie jako drogę od Jerozolimy ziemskiej do niebiańskiej.
Biblia uważana przez chrześcijan za Pismo Święte, Słowo Boże, jest także wspaniałym dziełem sztuki, po dziś dzień inspirującym wyobraźnię artystów.
Stary Testament napisany został po hebrajsku i aramejsku. Powstawał w ciągu ok. 1000 lat! Najprawdopodobniej począwszy od XIII w.- aż do I w. – przed Chrystusem. W jego skład wchodzą różne formy literackie (m.in. psalmy, proroctwa, kroniki).
Nowy Testament napisany został po grecku i aramejsku. Powstawał według niektórych badaczy – między 51 a 100 rokiem po Chrystusie. Składa się z czterech Ewangelii, Dziejów Apostolskich i Listów oraz Apokalipsy św. Jana.
Pisarzom biblijnym zawdzięcza literatura:
Psalmy.
Przypisywane Dawidowi, w rzeczywistości powstawały przez stulecia. Psalm łączy w sobie cechy modlitwy i hymnu. Pośród 150 biblijnych psalmów znajdujemy m.in. psalmy błagalne, dziękczynne, pochwalne, mądrościowe.
Proroctwa.
Prorocy biblijni (m.in. Izajasz, Ezechiel, Jeremiasz) nie byli pisarzami we właściwym znaczeniu. Wierzyli, że za ich pośrednictwem przemawia Bóg. Typowy tekst proroczy to wizja przyszłości, przepowiednia pełna symboli, utrzymana w nastroju ekstatycznym.
Pieśń nad Pieśniami. Zgodnie z tradycją żydowską – “najbardziej święta ze świętych ksiąg”. Jeden z najpiękniejszych poematów miłosnych w literaturze światowej. Dawniej bibliści uważali ten utwór za alegorię przymierza Boga i Izraela. Dziś skłonni są widzieć w nim pochwałę ludzkiej miłości i związku małżeńskiego.
Apokalipsa, czyli Objawienie św. Jana. Najbardziej tajemnicza z biblijnych ksiąg, jedyna, która mówi wyłącznie o przyszłości. Posługuje się symbolicznymi cyframi (3, 7, 1000), instrumentami (pieczęcie, trąby), zwierzętami (smok, baranek). W obrazach końca świata odsłania cel historii.
Wpływ świata antycznego i Bibliina literaturę współczesną
Wpływ świata antycznego i Biblii jest widoczny do dziś w literaturze i sztuce europejskiej.
Stylizacja biblijna stosowana przez wielu późniejszych poetów polega zazwyczaj na rytmicznej budowie utworu, powtarzalności tych samych konstrukcji składniowych, wykorzystaniu biblijnych symboli, przenośni, wyrażeń, skrótów myślowych.
LEKCJA 2
MYŚLI O JĘZYKU OJCZYSTYM W WYBRANYCH UTWORACH POETÓW I PISARZY POLSKICH
CZEGO MAMY SIĘ NAUCZYĆ:
Przybliżyć piękno i potrzebę języka ojczystego w tworzeniu kultury narodu.
Poprzez recytację fragmentów wierszy uczulić się na piękno mowy ojczystej.
POLECENIA
Przedstaw w formie wypowiedzi pisemnej co jest treścią wiersza Leopolda Staffa „Mowa Ojczysta”.
Jakie części mowy najlepiej wyrażają myśli o języku, dlaczego? (czasownik, rzeczownik, przymiotnik) – wypisz przykłady z tekstu wiersza.
Naucz się na pamięć recytacji wiersza Leopolda Staffa “Mowa ojczysta”.
Z fragmentów literackich podanych poniżej wypisz w punktach myśli o języku ojczystym.
Wybierz sobie dowolny fragment literacki i przedstaw klasie swoją interpretację.
DLACZEGO NALEŻY POZNAWAĆ JĘZYK NASZYCH OJCÓW?
Każdy naród posiada swój język
Każdy naród posiada swój język ojczysty. Język ojczysty jest sposobem porozumiewania się między ludżmi zamieszkującymi ten sam kraj. Jest skarbnicą myśli i wiedzy ludzkiej, wyraża przeżycia danego narodu, jego kulturę.
Miłość mowy ojczystej – wyrazem miłości do Polski
Miłość do Ojczyzny jest potrzebą każdego szlachetnego serca. Miłość tę wyrażamy w różny sposób, a zwłaszcza dbając o język ojczysty, o mowę ojczystą, o mowę rodzimą.
Bogactwo języka
Naród polski posiada piękny i bogaty język ojczysty, ukazujący naszą piękną chociaż trudną historię, nasze wielkie przeżycia i nasze gorzkie rozczarowania. Literatura polska, należąca do jednej z najpiękniejszych na świecie, ukazuje i odzwierciedla uczucia narodu polskiego w różnych chwilach jego dziejów.
Naród polski dzielnie bronił – gdy zachodziła potrzeba – swej mowy ojczystej i nie pozwolił, aby mu tę mowę zabrano, wydarto z serca, zwłaszcza w czasie niewoli.
Język ojczysty łączy i jednoczy naród
Mowa polska jest mową świętą dla każdego Polaka. Łączy ona Polaków w kraju oraz poza jego granicami, słusznie więc pisze poeta, że mowa ojczysta “łączy i w jedność splata, wychodżców polskich rzesze we wszystkich częściach świata. “
Troska o język ojczysty jest naszym obowiązkiem
Trzeba dbać o język ojczysty. Poprzez język poznajemy kulturę polską, należy o nią dbać i rozwijać ją, gdyż poznając kulturę poznajemy też naszą Ojczyznę.
LEOPOLD STAFF: “MOWA OJCZYSTA”
Bądź z serca pozdrowiona,
Ojczysta, święta mowo,
Niby łańcuchem złotym
Wiąże nas twoje słowo.
Twój dźwięk przez góry, morza,
Łączy i w jedność splata,
Wychodźców polskich rzesze
We wszystkich częściach świata.
Tyś – nasza twierdza,
Opieka i obrona,
Ojczysta, święta mowo,
Bądź z serca pozdrowiona.
WYBRANE MYŚLI O JĘZYKU OJCZYSTYM W TWÓRCZOŚCI POLSKICH POETÓW I PISARZY
