1. Karta pracy: Odmien części mowy i przesli na moj email w pdf document.
2. Prosze przeslac zalegle prace domowe do oceny.
3. Zapoznaj się z tekstem Andrzeja Stasiuka „Władek”, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod opowiadaniem. Czytaj teksty powoli, ze zrozumieniem, jeśli trzeba – nawet kilka razy. Wykonuj zadania starannie. Odpowiedzi przysli na moj email .

Wieś dawna i współczesna

Wieś jak wieś. Trzykilometrowy wąż budynków rozsypuje się, pęka, potem scala na powrót w zwartą zabudowę. Beton, drewno, zapadnięte dachy, resztki płotów i żelazne balustrady balkonów tworzą zakalec biedy i tęsknoty za telewizyjnym światem. Asfaltowa droga ledwo ociera się o skraj zabudowań, ledwo je muska. To nawet lepiej, bo dziurawą żwirówkę opanowały dzieci i psy. Oddają się wspólnym zabawom i żaden szybki pojazd nie zakłóca tej symbiozy. Czasem traktor, ale traktor to maszyna powolna i oswojona.

            Gdzieś tam w środku tego łańcucha domów stoi chałupa Władka, z lekka nadpróchniałe ogniwo ani lepsze, ani gorsze od innych. To raczej te nowe, białe, czasem dwupiętrowe wyglądają jakoś pysznie i niestosownie w poziomym pejzażu, który całkiem naturalnie zmierza ku upadkowi, zgodnie z prawem erozji – góry, drzewa, chaty.

            No więc Władek, przetrącony grzbiet dachu, żona i dwanaścioro dzieci. Władek lat czterdzieści, czyli płodność niemal biblijna, chociaż tutaj to nic nadzwyczajnego. Zawsze tak było – mały nakład i namacalny zysk. Ziemia najchętniej rodziła kamienie, ich regularne stosy zalegają na miedzach, poza tym trochę owiec, dwie krowy, ale już zboże to raczej sztuka dla sztuki, a może z przyzwyczajenia, bo przecież coś poza sianokosami i kartoflami trzeba robić. I tak dostatek zawsze będzie miał postać mniejszego bądź większego ubóstwa.

            Przy rozdziale dusz musiała nastąpić pewna pomyłka, bo ciało Władka zrodzone i osadzone na tej ziemi otrzymało jakiś lekki, nieco nazbyt duchowy organ, który nijak nie mógł sobie poradzić z ociężałością materii. Z własnymi członkami, ze snem, z upływem czasu, z ciężarem kamienistej gleby. Pradawny rytm, który sąsiadów wiosną wygania w pole, latem na łąki, a jesienią na kartofliska, jego ledwo musnął. Dlatego Władek, chociaż pił średnio i był porządnym człowiekiem, zajmował we wsi miejsce dość poślednie, a jeżeli chodzi o dochód na głowę, to chyba ostatnie. Próbując brak wewnętrznej siły łagodzić pomysłowością, rozsyłał po okolicznych gospodarzach dzieci zaopatrzone w karteczki: „Pani Gieniu, nie mamy na chleb, proszę pożyczyć pięćdziesiąt tysięcy”. Ludzie czasem pożyczali, a czasem wyrzucali za drzwi, gdy kartka do pani Gieni trafiła do pani Wiesi – najzaciętszego wroga tej pierwszej. Czasami brała się za to opieka społeczna, czasem ksiądz, ale nie mogli zrobić nic prócz chwilowej pomocy, bo w końcu Władek był dobrym ojcem i największą radość sprawiało mu, gdy dzieciarnia oblepiała go od stóp do głów, siedział wtedy zadowolony jak mormon, a żona wychodziła do pracy do lasu.

            We wsi stał kiosk. Gdy w okolicy urzędował komunizm, ten największy szafarz szarości, buda wyglądała jak brudne akwarium, w którym unosiło się kilka szczoteczek do zębów, trzy rodzaje papierosów i biała znudzona twarz sprzedawczyni. […]

            A teraz wygląda to tak, jakby kolejne stworzenie świata nie odbywało się w czasie i przestrzeni, ale w dziedzinie barw. Ta witryna jest najbarwniejszym miejscem w promieniu piętnastu kilometrów. Stare kobiety przystają, żeby popatrzeć, a w ich ciemnych, zapadniętych oczach zapalają się żółcie, lazur, siedem odmian czerwieni, złoto, srebro, błękit, zieleń, jakiej, mieszkając tutaj przez siedemdziesiąt lat, nigdy nie oglądały. Wody potopu ustępują, ostatni sekretarze zostali zatopieni lub umknęli, zło wygubione, a na niebie wschodzi nowa tęcza, znak pojednania. Stare kobiety stoją jak zwierzęta wypuszczone z arki i oglądają znaki najnowszego przymierza. […]

            No więc te stare kobiety i dzieciarnia stoją przed mapą nowego świata, którego kontynenty uporządkowano według pragnień poszczególnych części ciała, zachcianek i smaków. Królują tu jednoznaczne barwy. Nie ma miejsca na wyobraźnię. Ani czas, ani zmienione światło, ani kaprys natury nie nadgryzą tego. Niewykluczone, że nowe Jeruzalem jest już w drodze.

            To dzieło Władka. Gdy ksiądz w kościele mówił, że jest ciężko, ale że trzeba, bo to jest cena wolności i Polski, i że rolnik zawsze itd., Władek pochwycił jakiś boczny wiatr, który nigdy przez te doliny nie wiał. Sprzedał, co miał, kupił syrenkę, wydzierżawił kiosk i wszystkie te blaski i cuda zaczął przywozić gdzieś z Rymanowa. Żona jeszcze w lesie spędzała pół dnia, jakby wierząc w sens monotonii ruchów i stwardniałych rąk, a dzieci chodziły do szkoły, chcąc anachronicznym sposobem zdobyć świat. […] Władek po prostu liczył utarg albo ładował samochód na następny dzień. Bo już nie jedna wieś, ale cała okolica miała poznać smak batonów Mars. A potem szopa z desek i szyld: „Zagraniczna odzież używana”, a potem zgrabna budka, owoce i warzywa, i jeszcze kilka stolików pod gołym niebem, i pięć gatunków piwa. I półka w kącie chałupy – wypożyczalnia kaset wideo.

            `Rano Władek w skórzanej kurtce wsiada do czerwonego fiata combi. Jego żona w dżinsowym komplecie do sześcioletniego malucha. Ruszają w stronę swoich żył, bonanz, targów z Rosjanami, by wrócić dopiero wieczorem z towarem albo dobrymi widokami. Interesy na miejscu prowadzą dzieci, bo szkoła wygląda już na anachronizm: ten język polski trochę niepotrzebny i nudne teoretyczne rachunki.

            No więc Władek, właściciel tego ołtarza, przy którym kościelny, majowy jest jak dalekie odbicie.[…] Czterdzieści lat oczekiwania, hibernacji w stanie nędzy, by w dwa lata przepoczwarzyć się w posłańca i zwiastuna nowej ogólnoświatowej religii […].

            Stare i młode kobiety, dzieci odchodzą od wystawy. Trudno odgadnąć ich myśli, lecz przemiany nie zachodzą przecież w myślach. Dotykają raczej uczuć, miejsc, gdzie rodzi się podziw albo zachwyt.

            W nowych bielonych domach pojawiają się miniatury Władkowej witryny. Na kredensach, na telewizorach, na lśniących meblościankach stoją rzędy pustych puszek od piwa Dab, kartony po Maxim Brandy, szeregi pustych opakowań Gold Wiener, Orange Juice, próżne sześciany, których zawartość niekoniecznie została poznana. Tkwią trochę niżej niż stare zakurzone oleodruki: święty Józef w kolorze sepii, Matka Boska w spłowiałym błękicie, czarno – biały Ojciec Święty.

            Jedna Maria, jeden Józef, jeden papież, a naprzeciwko taka ilość, taka różnorodność…

            Władek ostatnio kupił żuka, bo w fiacie cuda już się nie mieściły.

1. Z pierwszego akapitu tekstu wypisz trzy określenia wsi, w której dzieje się akcja opowiadania.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Na jakiej długości rozciągała się wieś?

………………………………………………………………………………………………………………………….

3. Jakiej informacji o położeniu wsi w stosunku do większych miast dostarcza metafora „zakalec biedy”?

………………………………………………………………………………………………………………………….

4. O czym marzą mieszkańcy wsi, skoro narrator mówi, że tęsknią za „telewizyjnym światem”?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Gdzie we wsi położona jest chałupa Władka?

………………………………………………………………………………………………………………………….

6. Jak wygląda chałupa głównego bohatera? Podaj dwa określenia przymiotnikowe.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

7. W jakim wieku jest Władek?

………………………………………………………………………………………………………………………….

8. Przedstaw jednym zdaniem pojedynczym stan rodzinny Władka.

………………………………………………………………………………………………………………………….

9. Scharakteryzuj Władka, uzupełniając tabelkę:

	Władek w okresie hibernacji w stanie nędzy	Władek jako posłaniec i zwiastun nowej ogólnoświatowej religii
Stosunek bohatera do pracy
Sposoby zdobywania pieniędzy

10. Porównaj wygląd kiosku i jego witryn i wpisz do tabelki po dwa przykłady:

Kiosk – „szafarz szarości”	Kiosk – „mapa nowego świata”

11. Czym zajmowała się żona Władka w okresie komunizmu?

………………………………………………………………………………………………………………………….

12. Co robiły dzieci Władka w okresie nędzy? Wymień dwa zajęcia w formie równoważników zdań.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

13. Jak żona Władka zarabiała pieniądze, gdy nadszedł okres demokracji i wolnego rynku?

………………………………………………………………………………………………………………………….

14. Dlaczego dzieci Władka przestały chodzić do szkoły? Wymień dwa powody.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

15. Kto jest, Twoim zdaniem, narratorem przeczytanego przez Ciebie opowiadania?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

16. Jaki jest stosunek narratora do Władka? Pomóż sobie cytatami: „pił średnio i był porządnym człowiekiem”, „nijak nie mógł sobie poradzić z ociężałością materii”.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

17. Jak reagują mieszkańcy wioski na witrynę sklepu Władka? Wpisz odpowiedni cytat, pamiętając o zasadach interpunkcji.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

18. Narrator zestawia w tekście sferę religijną z nowoczesnością. Daj przykład takiej sytuacji i określ jej funkcję w utworze.

Sfera religijna	Sfera nowoczesna	Funkcja w tekście

19. Ułóż plan dnia Władka – biznesmena. W tym celu połącz strzałkami pory dnia i punkty planu:

Rano                                       Liczenie utargu lub załadunek samochodu.

Południe                                  Wyjazd czerwonym fiatem do miasta.

Wieczór                                   Handel z Rosjanami.

20. Na czym Władek i jego rodzina dorobili się pieniędzy? Wymień cztery przedsięwzięcia.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

21. Jakie zjawiska dokonujące się we współczesnej demokratycznej Polsce opisuje narrator w opowiadaniu? Wymień dwa, te, które i Ty sam obserwujesz w otaczającej Cię rzeczywistości.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

22. Co narrator rozumie pod określeniem „nowa ogólnoświatowa religia”?

………………………………………………………………………………………………………………………….

23. Przypomnij sobie teksty opracowane na kartach pracy: Mikołaja Reja i Sławomira Mrożka i powiedz, co je łączy z opowiadaniem Andrzeja Stasiuka?

………………………………………………………………………………………………………………………….

24. Które elementu opisu wsi i życia jej mieszkańców mógłbyś nazwać groteskowymi?

…………………………………………………………………………………………………………………………. Wyobraź sobie, że do wsi Mikołaja Reja w XVI wieku przybywa Władek z „kolorową mapą nowego świata” i otwiera swój sklepik. Jaka byłaby reakcja mieszkańców?

1. Zapoznaj sie z ponizszym tekstem i odpowiedz na pytania.

Święty Mikołaj – Poznaj jego prawdziwą historię

Święty Mikołaj kojarzy się wszystkim z czerwonym strojem i czapką oraz z tym, że lata on z prezentami na wielkich saniach zaprzęgniętych przez renifery. Taki obraz świętego Mikołaja to nic innego jak fałszywa kreacja, którą stworzyła popkultura i branża handlowa. Jaka jest prawdziwa historia świętego Mikołaja? Kim naprawdę był? – 6 grudnia obchodzimy mikołajki i jest to idealny dzień, by rozwikłać wszelkie wątpliwości na temat tej postaci.

Święty Mikołaj – Biskup, który pomagał ubogim

Mikołaj,nazywany biskupem Miry urodził się w Patarze na terenie obecnej Turcji około 270 roku. Od najmłodszych lat biskup był bardzo pobożny i chętnie pomagał ubogim, co było o tyle łatwiejsze, że jego rodzice byli bardzo zamożnymi ludźmi.

Pewnego dnia Mikołaj dowiedział się, że jeden z mieszkańców Patary popadł w biedę. Wychowywał on trzy córki, które z braku pieniędzy nie mogłyby wyjść za mąż. Biskup Miry wrzucił im przez okno sakiewkę z pieniędzmi, co uchroniło je przed biedą. Gdy został biskupem zasłynął wśród wiernych jako dobroczyńca i gorliwy duszpasterz. Mikołaj uratował przed śmiercią trzech drobnych złodziejaszków upraszając w Konstantynopolu cesarza Konstantyna I Wielkiego o darowanie im życia.

Święty Mikołaj, był orędownikiem biednych

Te i wiele innych cudownych historii o życiu biskupa Miry przyczyniły się do jego beatyfikacji i na zawsze rozsławiły imię Mikołaja jako orędownika biednych i potrzebujących pomocy. Niewiele osób wie, że św. Mikołaj jest także patronem marynarzy. Podczas jego pielgrzymki do Jerozolimy na morzu rozpętała się potężna burza. Wokół biskupa zgromadziła się cała załoga prosząc o wstawiennictwo do Boga, który wysłuchał modlitw i statek ocalał.

Kult świętego Mikołaja rozpowszechniony na całym świecie

W całym chrześcijańskim świecie kult świętego Mikołaja zaczął szybko się rozpowszechniać. Świadczy o tym przede wszystkim liczba kościołów, które nazywane były jego imieniem. W samym Rzymie jest ich 11,natomiast w Polsce, aż 327. Popularyzację wizerunku świętego Mikołaja zawdzięczamy Holendrom. Św. Mikołaj był patronem Amsterdamu i otaczano go tam szczególną czcią. Przedstawiany był jako stary człowiek w szatach biskupa, który jeździł na ośle.

Od XVI wieku świętego Mikołaja wyobrażano sobie przypływającego statkiem zza Oceanu i jeżdżącego na białym koniu. W Holandii zapiski o świętowaniu 6 grudnia pochodzą już z XIV wieku, kiedy uczniowie oraz członkowie chóru kościelnego dostawali kieszonkowe i mieli dzień wolny. Kiedy Brytyjczycy zajęli kolonię holenderską Nowy Amsterdam i założyli Nowy Jork, mieszkający tam Holendrzy w dalszym ciągu kontynuowali tradycję obdarowywania się prezentami.

Pierwsze mikołajki odbyły się 6 grudnia 1804 roku

Zwyczaj wręczania sobie prezentów w dzień św. Mikołaja przyjął się szybko także wśród innych mieszkańców, a 6 grudnia 1804 roku urządzono pierwsze mikołajki. Na temat tej tradycji w Polsce można przeczytać w tekstach z XVIII wieku. Ówczesne podarki były skromniejsze od dzisiejszych. Grzeczne dzieci dostawały jabłka, złocone orzechy, pierniki i drewniane krzyżyki. W miarę upływu czasu mikołajki nie były już kojarzone z rocznicą śmierci świętego, tylko z rubasznym, starszym panem w czerwonym stroju. Taki wizerunek świętego Mikołaja narodził się w Stanach Zjednoczonych w latach 30. ubiegłego wieku i przetrwał do dzisiaj.

Święty Mikołaj – czy istnieje naprawdę?

– W dzisiejszych czasach świecka kultura przeniknęła naszą świadomość – mówi ksiądz Tomasz Kalisz, duszpasterz akademicki “Gościńca Św. Wawrzyńca” w Poznaniu. – Na jednej z lekcji religii próbowałem wyjaśnić dzieciom, że święty Mikołaj istniał naprawdę. Było to o tyle trudniejsze, że niektóre z nich zostały już uświadomione przez rodziców, że świętego Mikołaja nie ma. Niewiele osób wie, że jest to postać historyczna, wyniesiona przez Kościół na ołtarze. Musimy pamiętać, że obchodzenie dnia świętego Mikołaja ma jeden cel – niesienie radości innym. Dlatego 6 grudnia myślmy przede wszystkim o tym, żeby zrobić coś dobrego dla drugiej osoby. Pamiętajmy także, żeby ta potrzeba rodziła się z serca, a nie z kolorowych wystaw i mody na mikołajki.

Dobroć biskupa przetrwała w pamięci ludzi, o czym świadczy zwyczaj przebierania się za św. Mikołaja i rozdawania dzieciom prezentów.

Dziś Święty Mikołaj to baśniowa postać – mieszkający w Laponii sympatyczny grubas z białą brodą ubrany w czerwony strój. W okresie Świąt Bożego Narodzenia wraz z grupą elfów rozwozi dzieciom prezenty saniami ciągniętymi przez zaprzęg reniferów.

W świadomości wielu osób zastąpił wizerunek biskupa i stał się symbolem Gwiazdki.

W tradycji bizantyjskiej jego odpowiednikiem jest Święty Bazyli, który obdarowuje dzieci 1 stycznia. W Rosji i krajach ościennych popularny jest Dziadek Mróz i Śnieżynka.

W Polsce dzień Świętego Mikołaja obchodzony jest tradycyjnie 6 grudnia, jako wspomnienie Świętego Mikołaja – biskupa Miry. Rankiem tego dnia dzieci, które przez cały mijający rok były grzeczne, znajdują drobne upominki ukryte pod poduszką lub w skarpecie.

2. Prosze zrob cos dobrego dla drugiej osoby w  dzien Sw. Mikolaja, czyli 6 grudnia niedziela!

3. Odpowiedz na pytania na podstawie przeczytanego tekstu.

1. Kim naprawdę był Sw. Mikolaj?

……………………………………………………………………………………………………………

2. Kiedy obchodzimy mikołajki?

………………………………………………………………………………………………………

3. Gdzie sie urodzil Mikolaj i w ktorym roku?

………………………………………………………………………………………………………

4. Czego dowiedział się, pewnego dnia ?

……………………………………………………………………………………………………..

5. Co biskup wrzucil przez okno? I w jakim celu?

………………………………………………………………………………………………………

6. Imię Mikołaja jest  orędownikiem …………………………………………

………………………………………………………………………………………………..

7. Niewiele osób wie, że św. Mikołaj jest także patronem

………………………………………………………………………………………………………………………………….

8. Co swiadczy o rozpowszechnianiu w całym chrześcijańskim świecie kult świętego Mikołaja?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Kiedy odbyly sie pierwsze mikolajki?

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

10. Czym obdarowywal Mikolaj grzeczne dzieci?

……………………………………………………………………………………………………………………………………

11. O czym powinnismy myslec  6 grudnia?

…………………………………………………………………………………………………………………

.

12. W tradycji bizantyjskiej  odpowiednikiem Mikolaja  jest….

…………………………………………………………………………………………………

CIEKAWE HISTORIE: ŚWIĘTY MIKOŁAJ – LEGENDA czytanie z zrozumieniem

Dawno, dawno temu w Mirze na terenach dzisiejszej Turcji mieszkał mały chłopiec. Na imię miał Mikołaj i pochodził z bardzo bogatej rodziny. Jego rodzice kupowali mu najlepsze zabawki, najpiękniejsze stroje. Nigdy nie brakowało mu strawy na stole, a potrawy jakie jadał były zawsze bardzo smaczne.

Chłopiec lubił obserwować otaczający go świat i bardzo smuciło go, iż inne dzieci nie mają takiego dostatku jak on. Na świecie panowały bowiem: wielka bieda , głód i zarazy spowodowane licznymi wojnami oraz klęskami nieurodzaju.

Mikołaj długo myślał czym spowodowany jest niedostatek innych i doszedł do wniosku, że Bóg ma na świecie tyle pracy, iż nie jest w stanie zadbać o wszystkich ludzi w tym samym czasie. Postanowił pomóc  Stwórcy w opiekowaniu się biednymi.

Zawsze idąc do kościoła zabierał ze sobą tyle jedzenia i różnych łakoci  ile tylko mógł unieść. Rozdawał je później biednym dzieciom i obserwował radość jaką wzbudzały w nich jego podarunki.  Jego rodzice obserwowali te uczynki i cieszyli się, że mają takiego dobrego syna. Mówili, że wyrośnie na wspaniałego człowieka.

Kiedy Mikołaj dorósł odziedziczył ogromną fortunę. Uznał, że nie potrzebuje takiego bogactwa i zaczął je rozdawać potrzebującym. O jego uczynkach oraz wielkiej pobożności mówiono w całej Mirze. Mieszkańcy tak go podziwiali, że został wybrany na biskupa.

Pewnego razu Mikołaj spacerował ulicami i swoim zwyczajem obserwował życie miasta. Jego uwagę przykuła kłótnia dwóch mężczyzn.  Jeden z nich domagał się od drugiego zwrotu długu lub oddania córek w niewolę w celu spłaceniu należności.  Dłużnik miał oddać pieniądze lub wolność córek do następnego poranka.

Czasu do działania nie zostało dużo, bo słońce już zachodziło. Mikołaj pobiegł do domu. Chwycił swój worek, w którym zazwyczaj nosił żywność dla ubogich i zaczął wkładać do niego rożnego rodzaju kosztowności. Kiedy worek był pełny, zaniósł go pod dom dłużnika. Wszyscy już spali, bo był środek nocy. Na szczęście okno było otwarte.  Mikołaj wrzucił przez nie zawartość swojego worka.

Do domu wracał wielce uradowany, że znów spełnił dobry uczynek i pomógł Bogu przy wybawianiu ludzi z ich nieszczęść. Postanowił, że pozna piękne córki  uratowanego mężczyzny z trzema oficerami, których również niedawno wybawił z opresji.

Następnego dnia dłużnik obudził się rozpaczając, iż jego córki stracą wolność. Lecz kiedy wszedł do pomieszczenia z otwartym oknem, nie mógł uwierzyć własnym oczom. Na podłodze przed nim leżała bowiem wielka góra kosztowności. Nie wiedział skąd one się wzięły, ale czuł, że Bóg ulitował się nad jego nieszczęściem.

Bogactwa wystarczyło zarówno na spłatę długu, jak i posag dla córek, które niedługo po tym dniu poznały trzech wspaniałych oficerów.

Pan Bóg od dawna obserwował uczynki Mikołaja. Podobało  Mu się jak biskup pomaga bliźnim. Zaś po tej nocy, kiedy mężczyzna pomógł dłużnikowi  i  jego córkom postanowił, że Mikołaj powinien zostać świętym. Dał też biskupowi możliwość robienia tego co kochał najbardziej, a więc uszczęśliwiania ludzi i wspierania najuboższych.

1. Napisz charakterystyke swojego kolegi lub kolezanki z klasy, wedlug podanych kryteriow na lekcji. Pamietajcie o wstepie, rozwinieciu i zakonczeniu. Praca pisemna wlasnorecznie dlugopisem na cala strone A-4 , termin wysylania na 4 grudnia do godziny 6:30pm ( w document pdf) na moj email.
2. Powtorz wiadomosci z przerobionego materialu ze Sredniowiecza: wazne pojecia, wazne daty, wazne wydarzenia, najwazniejsze utwory, ktore przerabialismy na lekcji, wybitni ludzie, ciekawe miejsca. Bedzie sprawdzian open book online z przerobionych wiadomosci.
3. Pozdrawiam i do zobaczenia online 4 grudnia o godzinie 6:00pm do 7:30pm.

Pomocy plan jak napisac charakterystyke postaci

WSTĘP
Powinno nim być wprowadzenie postaci i jej prezentacja. Napisz krótko, kim jest ta postać (ktoś z osób poznanych w czasie ostatnich wakacji, nowy nauczyciel, bohater książki itd.). Nie zapomnij o informacjach, w jaki sposób się z nią zetknąłeś – koleżankę poznałeś na wakacyjnym obozie żeglarskim; ciocia z dalekiego kraju przyjechała w odwiedziny; książkę, której bohatera opisujesz, dała ci w prezencie siostra itp.

ROZWINIĘCIE
Tutaj musisz szczegółowo opisać postać, którą charakteryzujesz.
Informacje o jej wyglądzie zewnętrznym – wzrost, budowa ciała, kształt i rysy twarzy, włosy, oczy, nos, usta itd.; ogólne wrażenie, np. przystojny, elegancki, sympatyczny itd.

Opisz usposobienie (dziecinne, flegmatyczne, kapryśne, koleżeńskie, optymistyczne, łagodne, przekorne, spokojne, wrażliwe, gwałtowne, nerwowe itd.).

Wskaż najważniejsze cechy umysłu (zdolny, odznacza się znakomitą pamięcią, spostrzegawczy, dowcipny, umiejący radzić sobie w każdej sytuacji, zaradny, posiadający różnorodne zainteresowania).

Opisz charakter:

• stosunek do innych ludzi (rodziców, kolegów, nauczycieli, osób starszych itp.) – życzliwy, okazujący szacunek, tolerancyjny, wyrozumiały, serdeczny, ciepły, obojętny, krytyczny, wrogi, lekceważący, zarozumiały itp.,
• stosunek do samego siebie – wymagający wobec siebie, krytyczny, sprawiedliwy w ocenie swego postępowania, poważnie myślący o swej przyszłości, odważny, bezkrytyczny, pewny siebie itd.,
• stosunek do obowiązków – obowiązkowy, pracowity, leniwy, odpowiedzialny, punktualny, niedbały, rzetelny, sumienny, drobiazgowy itp.,
• stosunek do przyrody – wrażliwy na piękno przyrody, umiejący dostrzec jej uroki, krytyczny wobec tych, co ją dewastują, lubiący zwierzęta itp.
• poglądy, ideały życiowe, np.: trzeźwo patrzący na życie, idealista, zwolennik twardej ręki, dobroduszny, działacz społeczny/religijny, ateista, niedowiarek, marzyciel pragnący zmienić świat, przeciwnik wszelkiego zła itd.

ZAKOŃCZENIE
Tutaj musisz wyrazić swój stosunek do postaci (ocena postaci), np.: jest mi bliska, podziwiam ją, jestem pełna uznania dla …, chłopiec ten stał się moim prawdziwym przyjacielem, zaprzyjaźniłem się z tym człowiekiem (bohaterem), stał się moim autorytetem, imponuje mi, pragnę go naśladować, wzbudził moją sympatię. Warto rozwinąć nieco tę część i dodać kilka zdań o tym, co spowodowało, że masz właśnie taką, a nie inną opinię.

1. Wypelnione Kartki ksero Kazimierz Wielki krolem Polski, czytanie ze zrozumieniem.
2. Kartki ksero Environment pytania po angielsku, ale wy odpowiadacie po polsku.
3. Naucz sie na pamiec 4 zwrotki i refren hymnu polskiego Mazurek Dabrowskiego, recytacja w klasie. Tekst jest wam dobrze znany, dodatkowo podalam na kartkach i jest w podreczniku  str. 257
4. Kartki i notatki ksero otrzymane w klasie fakty historyczne, wypisz daty i biografie Pilsudskiego.
5. Prosze przyniesc  Student Demographic Conformation Form, podpisane przez rodzicow.
6. Covid-19 Waiver of Liability podpisany, kto jeszcze nie przyniosl.
7. Krzyzowki sredniowieczne, jezeli ktos mi nie wyslal na czas ocena bedzie obnizona. Nadal prosze przyniesc na zajecia.

Analiza i glosne czytanie wiersza oraz omowienie zasad savoir-vivre. Cwiczenia z podrecznikiem od str. 79 do 83 redagowanie tekstu i rad dotyczacych ucztowania w czasach sredniowiecznych. Dziekuje tym uczniom, ktorzy bardzo ladnie sie wypowiadali i brali czynny udzial w dzisiejszych wirtualnych zajeciach, oczywiscie sa za to wysokie procenty.

O zachowaniu sie przy stole analiza utworu Przeclawa Słoty.

Wiersz O zachowaniu się przy stole zwany także Wierszem o chlebowym stole jest poematem dydaktyczno-obyczajowym, w którym wyłożone są zasady dobrego zachowania podczas biesiad.

 Pierwsza część utworu poświęcona jest ucztom dworskim, które powinny być dla uczestników przyjemnością i radością. Autor przedstawia zachowanie osób wysoko urodzonych, których zachowanie powinno znacznie się różnić od obyczajów pospólstwa. ­Pisze o normach

obowiązujących biesiadników – o myciu rąk przed jedzeniem, spożywaniu małych ­kęsów, powstrzymywaniu się od zabierania

Jakie tematy podejmuje Słota w utworze O zachowaniu się przy stole?

• Pierwszy to pouczenie, jak zachowywać się podczas uczty – średniowieczny savoir-vivre.
• Drugi to kult kobiety, jaki propaguje zacny Słota, nakazując rycerzom czcić „cudną twarz” i usługiwać jej przy stole. Czegóż uczy jeszcze? Aby myć ręce przed jedzeniem, aby panny jadły do woli, lecz sięgały po drobne kąski, by rycerze usługiwali damom i prowadzili z nimi konwersację.

Słota operuje mocnymi antyprzykładami: niewychowany biesiadnik siada „jako wół, jakby w ziemię wetknąć koł” albo „jeść będzie z twarzą cudną mieć będzie rękę brudną”. Przyznać trzeba, że obyczajowe pouczenia wcale nie straciły na aktualności. Być może, przydałoby się też przypomnieć współczesnym średniowieczną pochwałę dam. Słota przypomina autorytet Matki Boskiej, która patronuje kobietom i nakazuje „czcić żeńską twarz”.

Europejska etyka biesiadna dokładnie określała normy postępowania przy biesiadnym stole. Przed posiłkiem odmawiano modlitwę, dobrym zwyczajem było mycie rąk. Miejsca za stołem zajmowano zgodnie ze swoim stanowiskiem (to przypomina nam Pana Tadeusza), również głos zabierano w odpowiedniej kolejności, i otaczano szacunkiem damy. Ale to nie wszystko! Zakazywano też głośnego wycierania nosa w serwetkę i dłubania w nosie, uszach i oczach, także dłubania w zębach nożem. Zakazywano spluwania na stół i odkładania do wspólnych półmisków ogryzionych kości i wyjętych z ust kąsków. Zakazywano sapania, mlaskania, zasypiania i drapania się przy stole. I słusznie.

Jakie tematy podejmuje Słota w utworze O zachowaniu się przy stole?

Utwór Przecława Słoty dzieli się na dwie części, które podejmują dwa tematy ­wiodące. Pierwszy to pouczenie, jak zachowywać się podczas uczty – średniowieczny savoir-vivre. Drugi to kult kobiety, jaki propaguje zacny Słota, nakazując rycerzom czcić „cudną twarz” i usługiwać jej przy stole. Czegóż uczy jeszcze? Aby myć ręce przed jedzeniem, aby panny jadły do woli, lecz sięgały po drobne kąski, by rycerze usługiwali damom i prowadzili z nimi konwersację. Słota operuje mocnymi antyprzykładami.

Co znajdziemy w utworze parenezy biesiadnej?

Scenariusz poradnika Słoty

• zwrot do Boga
• pochwała stołu i jadła
• myśl filozoficzna – uczta pozwoli zapomnieć o troskach krótkiego życia
• zasady zachowania się przy stole
• przeciwstawienie obyczaju domowego obcemu
• propagowanie higieny – mycia rąk przed posiłkiem
• zwrot do dam – ich kodeks
• pochwała kobiety
• zasady rozmowy przy stole
• zamknięcie utworu – zwrotem do Boga

Jakie znaczenie ma Wiersz o chlebowym stole Słoty?

Taki wiersz to:

• Podróż wstecz – w XV w. w Polsce – i niespodzianka. Nie tylko dzikie pola i puszcze, ale etykieta dworska, przywiązanie do ziemskich rozkoszy, jak najbardziej. Polski dwór nie gorszy był od europejskiego! Ucztowano, wielbiono damy, dwornie spożywano posiłki przy dźwiękach muzyki i rytmicznej recytacji wiersza Przecława Słoty! (Dlatego recytatyw)
• Stół gromadzi mieszkańców dworu – jest tu rycerz i panosza (rycerz służebny), twarze cudne – panie i panny.
• Poradnik jest przy okazji obrazkiem obyczajowym.
• Rozpoczyna ważną w naszej kulturze tradycję – szacunku dla stołu i chleba. Choć stół wydaje się symbolem wartości jak najbardziej doczesnych – ma ugruntowanie religijne. Pierwszy ważny stół to przecież ten z Ostatniej Wieczerzy! Usadzenie apostołów także jest nie bez znaczenia. Potem stół staje się symbolem domu, centrum zamków rycerskich, ośrodkiem obrad. Chleb – symbolem Chrystusa, ale i dobrobytu, wdzięczności człowieka wobec Boga za dar życia. I tak właściwie zostało do dziś. 

Stół w wiekach późniejszych

W Soplicowie!
Mickiewicz w Panu Tadeuszu powraca do tematu Słoty – daje pokaźne pouczenie o zachowaniu się przy stole! W słynnej przemowie Podkomorzego, który karci zachowanie młodzieży, nakazuje dbać przy stole o damy – wyraźnie pobrzmiewa echo utyskiwań burgrabiego Przecława. Ważne jest usadzenie przy stole w Soplicowie – miejsca zajmuje się w zależności od wieku i urzędu.

Uczta w Kiejdanach
Kluczowa w polskiej literaturze i w Potopie Sienkiewicza. Przyjmuje nieco inny wymiar niż tylko obraz obyczajów czy ugruntowanie tradycji. Staje się miejscem tragedii narodowej – przy ogromnym stole rycerskim, gdzie zebrał się kwiat szlachty i magnaterii, dochodzi do zdrady narodowej. Radziwiłł oznajmia sojusz ze Szwedami. Patriotyczna szlachta wypowiada mu posłuszeństwo – poza nieszczęsnym Kmicicem oczywiście, który stoi oniemiały, patrząc, jak przez głupotę traci honor i Oleńkę.

Co mogło być naprawdę na XVII-wiecznym stole?
Bogactwo dań, koniecznie podanych z pomysłem. Oto relacja z uczty wielkanocnej, z czasów Władysława IV:
Stało cztery przeogromnych dzików, to jest tyle, ile części roku. Każdy dzik miał w sobie wieprzowinę, alias szynki, kiełbasy, prosiątka. (…) Stało tandem dwanaście jeleni, także całkowicie upieczonych, ze złocistymi rogami, nadziane rozmaitą zwierzyną. Te jelenie wyrażały dwanaście miesięcy. Naokoło były ciasta sążniste, tyle ile tygodni w roku, to jest pięćdziesiąt dwa, całe cudne placki, mazury, żmudzkie pierogi, wszystko wysadzane bakalią. Za tym było 365 babek, tyle ile dni w roku. Za: Jan Stanisław Bystroń, Dzieje i obyczaje dawnej Polski

Stół zgody narodowej
Był stół miejscem waśni – był symbolem pojednania. Okrągły stół roku 1989 – miejsce obrad w Polsce, miejsce decyzji politycznych, które zmieniły oblicze kraju – przy tym stole demokracja zwyciężyła stary reżim. Obrady były wynikiem strajków i buntu Polaków przeciwko systemowi socjalistycznemu. Ideę okrągłego stołu – równości wszystkich biesiadników – zaczerpnięto z kultury rycerskiej. Tak średniowieczny stół wyszedł poza ramy literatury do najprawdziwszego życia – siedem stuleci później.

·        Posluchaj muzyki: Medieval Instrumental Music

• Na zajeciach w szkole polskiej 13 listopada rozmawialismy o bardzo waznym swiecie jakim jest Odzyskanie przez Polske niepodleglosci. w 1918 roku
• Analizowalismy tez slowa Piesni Legionow Polskich, piesn ta dodawala nadziei i optymizmu, ktora zawsze budzila zapal, rozgrzewala do walki i patriotyzmu, wyrazala nadzieje i wiare w odzyskanie wolnosci. Podrecznik strona 257-260 oraz notatki ksero. Wszyscy moi uczniowie musza znac na pamiec nasz hymn narodowy. To bardzo wazne!
• Symbole narodowe podkreślają charakter i niezależność kraju, do którego należą. Najczęściej wywodzą się z historii danego narodu, co sprawia, że służą budowaniu postaw patriotycznych. Patriotyzm jest postawą zakładającą miłość, oddanie i szacunek dla własnej ojczyzny; patriota jest gotowy do wyrzeczeń i poświęceń na rzecz własnego narodu w czasie, który tego wymaga, ale kultywuje także tradycję i kulturę swojego kraju w czasie pokoju. Do polskich symboli narodowych zaliczamy flagę, godło oraz hymn. Te symbole narodowe są ustalone prawnie przez specjalną ustawę. Niektórzy uważają, że za symbole narodowe można uznać także inne rzeczy – takie jak tradycje, stroje ludowe, legendy, a nawet mundury wojskowe.

• Polska flaga istnieje w dwóch wariantach – pierwszy zawiera tylko barwy Polski, drugi ma dodatkowo polskie godło pośrodku białego pasa.
• Godło Polski to zwrócony w prawo orzeł biały w złotej koronie, ze złotymi szponami i dziobem. Pochodzi od dynastycznego herbu Piastów. Jedna z legend o Lechu, czyli założycielu państwa Polan głosi, iż podczas podróży ujrzał on na drzewie wyjątkowo duże gniazdo. W gnieździe siedział orzeł biały, który pilnował swoich dzieci. Kiedy zauważył Lecha, rozpostarł szeroko skrzydła na tle zachodzącego słońca; spowodowało to zachwyt Lecha, który postanowił w tym miejscu osiąść i założyć gród (współczesne Gniezno), a także umieścić orła we własnym herbie. W późniejszym czasie orzeł znalazł swoje miejsce na monetach, chorągwiach i tarczach państwa Piastów. Godło widnieje na budynkach administracji publicznej w Polsce, a także w sądach oraz szkołach. Dodatkowo godło znajduje się na wszystkich polskich monetach.

Hymny w historii Polski

Hymn państwowy to uroczysta, oficjalna pieśń o patriotycznym charakterze; stanowi jeden z symboli państwowych. W czasie polskiej historii funkcję hymnu pełniło kilka utworów. Najważniejsze z nich to Bogurodzica, Gaude Mater Polonia, Rota oraz Mazurek Dąbrowskiego, czyli aktualny hymn.

• Bogurodzica to najstarsza pieśń o tematyce religijnej z polskimi słowami. Jej najstarszy zachowany zapis pochodzi z 1407 roku, jednak sama pieśń powstała wcześniej; autor nie jest znany. Była wykonywana zarówno podczas liturgii kościelnej, jak i przez polskie rycerstwo (m. in. przed bitwą pod Grunwaldem). Służyła także jako pieśń koronacyjna polskich królów.
• Gaude Mater Polonia, to kolejny ze średniowiecznych hymnów o tematyce religijnej. Autorem jest biskup polski Wincenty z Kielczy. Pierwsze wykonanie pieśni miało miejsce w 1254 roku. Opowiada ona o życiu świętego Stanisława, uznawanego w średniowieczu za patrona Polski. Hymn szybko zyskał znaczenie narodowo‑patriotyczne, a wśród jego istotnych wykonań można (po raz kolejny) wskazać bitwę pod Grunwaldem – tym razem jednak już po zwycięstwie.
• Rota, to wiersz Marii Konopnickiej, napisany w 1908 roku jako protest przeciwko germanizacji ludności polskiej. Dość szybko pierwsze trzy zwrotki wiersza zostały zaadaptowane jako tekst polskiej pieśni patriotycznej; muzykę napisał Feliks Nowowiejski. Także Rota jest w pewien sposób połączona z bitwą pod Grunwaldem – pierwsze publiczne wykonanie tego hymnu miało miejsce w 1910 roku, podczas rocznicy polskiego zwycięstwa nad Krzyżakami i odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. Rota po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była jedną z kandydatek do roli hymnu państwowego.Wysłuchaj Bogurodzicę

Powstanie Mazurka Dąbrowskiego

Obecnie rolę hymnu Polski pełni Mazurek Dąbrowskiego. Początkowo był nazywany Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech. Tekst stworzył Józef Wybicki w 1797 roku we Włoszech. Zarówno pierwsza nazwa, jak i część słów Mazurka Dąbrowskiego łączy się w nierozerwalny sposób z kontekstem historycznym, w którym hymn powstał. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Polacy szukali sposobu odzyskania niepodległości. W 1797 roku udało im się osiągnąć porozumienie z Napoleonem Bonaparte, jednym z generałów francuskich (w tamtym okresie Francja była w stanie ciągłych wojen z Austrią, Prusami i Rosją, czyli zaborcami Polski). Ponieważ Napoleon stacjonował we Włoszech od 1796 roku, to dzięki jego staraniom Polakom udało się porozumieć z Republiką Lombardzką, co doprowadziło do powstania Legionów Polskich. Spory udział w tym przedsięwzięciu miał generał Jan Henryk Dąbrowski, dzięki któremu legiony miały zbliżone do polskich mundury, a także polskie stopnie i komendy. Powstanie Legionów Polskich dało olbrzymią nadzieję oraz wzbudziło patriotycznego ducha w wielu środowiskach, czego wyrazem było powstanie hymnu.

Zadanie domowe na 20 listopada na zajecia wirtualne (online)

• Uloz i narysuj krzyzowke dla kolegi, kolezanki  do rozwiazania z tematow przerobionych w klasie (epoka sredniowieczna z podrecznika). Przynajmniej 15 prostych hasel Ty musisz znac rozwiazania ale nie podawaj ich na tej samej kartce. Ex:

1. Ma go rycerz    ____   ___   ____   ____    ____

2. Jezyk sredniowiecznej Europy    ___   ____   ____   ____   ____   ____  

3. Pierwsza stolica Polski    ___   ___   ____   ____   ____   ____   ____

Nastepnie wysli na moj email (w document pdf) narysowana krzyzowke z haslami do oceny. Termin nadsylania rano przed zajeciami online. ( czyli 20 November lub wczesniej) Bedzie to dobra powtorka ze sredniowiecznej epoki i bedziemy sie przygotowywac do sprawdzianu. Jeszcze dokladnie podam na kiedy i z jakich zagadnien.

• Naucz sie plynnie czytac na ocene fragment powiesci Krzyzacy pt: “ Pojedynek Zbyszka i Rotgiera” – Sienkiewicza str.71-73 w ksiazce.
• zobacz prezentacje multimedialne, zeby utrwalic wiadomosci z lekcji. Droga do niepodleglosci https://slideplayer.pl/slide/1280044? https://www.youtube.com/watch?v=I9JXOhMReGg

• Spotykamy sie za tydzien o godzinie 18:30 online prosze o punktualnosc i wlaczone kamery. Jezeli kogos nie bede widziec, bedzie miec nieobecnosc. Mozna uzyc cellphone jako camera! W razie problemow technicznych prosze wyslac wiadomosc do Janka. Zalogujcie sie wczesniej czyli o 18:00

Witam serdecznie,

Pragnę przypomnieć, że spotykamy się w szkole w Św. Annie w ten najbliższy piątek ,czyli 13 listopada:

Zajęcia w piątek rozpoczynają się o godz.  5:30pm dla wszystkich klas,

zakończenie zajęć – kl. 7-9 godz. 8:30pm; klasy 10-12 – 9:30pm

Prosze przyniesc wszystkie zalegle zadania domowe do sprawdzenia i byc przygotowanym do lekcji.

Dziekuje, pozdrawiam i do zobaczenia w piatek.

Zadanie do zrobienia w ramach godzin pracy online

Zachecam do ogladniecia filmu pt: Krzyżacy – polski film historyczny z 1960 roku w reżyserii Aleksandra Forda, oparty na powieści Henryka Sienkiewicza” Krzyzacy”

15 lipca 1410 roku miała miejsce jedna z największych bitew w dziejach średniowiecznej Europy. Naprzeciw siebie pod Grunwaldem stanęły połączone siły Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, dowodzone przez króla polskiego Władysława Jagiełłę i wielkiego księcia litewskiego Witolda oraz wojska Zakonu Krzyżackiego, dowodzonego przez wielkiego mistrza krzyżackiego Ulricha von Jungingena.

• “ Krzyzacy” polski film historyczny, prosze ogladnac:

Zwroc uwage w filmie na:

• Obyczaje rycerskie, kodeks rycerski.
• Zbroje rycerskie ( helm, przylbica, kolczuga, pancerz, miecz)
• Ktorzy bohaterowie filmu sa postaciami historycznymi.
• Jakie wydarzenia historyczne przedstawia Sienkiewicz.

Bede pytala w klasie z tych zagadnien. Prosze ogladnac film i zrobic notatki.

Akcja Krzyżaków toczy się w końcu XIV i na początku XV w. (Sienkiewicz żył w latach 1846–1916, więc powieść pisał prawie pięćset lat po opisywanych w niej zdarzeniach).

Akcja powieści rozpoczyna się w 1399 r., trwa rok, później następuje przeskok w czasie – do roku 1410 (bitwa pod Grunwaldem), a w Epilogu autor wspomina jeszcze rok 1466 – odzyskanie Pomorza przez Polskę po zakończonej wojnie trzynastoletniej.

Główni bohaterowie Krzyżaków (postacie fikcyjne) znajdują się w środku zdarzeń historycznych – przeżywają śmierć królowej Jadwigi, wrogie stosunki z Krzyżakami, biorą udział w bitwie pod Grunwaldem. Na tym tle historycznym toczą się ich prywatne losy.

 Jakie obyczaje rycerskie zostały przedstawione w utworze?

Ślubowanie – rycerz wybierał damę swojego serca i ślubował jej wierną służbę. Dama ta niekoniecznie musiała w przyszłości zostać jego żoną, zdarzały się przypadki, że rycerz składał ślubowanie przed małżonką swego władcy albo innego ważnego rycerza. Zwyczaj składania ślubów na przełomie XIV i XV wieku nie był jeszcze bardzo powszechny. Najlepszy dowód, że Maćko z Bogdańca traktuje śluby Zbyszka jako młodzieńczy wybryk, fanaberię, której nie trzeba traktować poważnie.

Zbyszko obiecał Danusi pomszczenie śmierci jej matki poprzez zdobycie kilku pęków pawich piór. Takie pęki nosili na hełmach rycerze zakonu krzyżackiego i to tylko ci znaczniejsi. A więc ich zdobycie wiązało się z zabiciem paru Krzyżaków. Poza tym Zbyszko ślubował, że będzie się potykał z każdym, kto śmie stwierdzić, że Danusia Jurandówna nie jest najpiękniejszą damą na świecie. A ponieważ wielu rycerzy, zwłaszcza obcego pochodzenia, również składało podobne śluby swoim damom, więc nietrudno się domyślić, że powód do pojedynku, czyli potykania się na udeptanej ziemi, znaleźć było niezmiernie łatwo.

Pojedynki – kiedy panował pokój, pojedynki i turnieje były jedynym sposobem na wykazanie się przez rycerza umiejętnościami i walecznością. Pojedynki były też szansą na wzbogacenie się, ponieważ często zwycięzca zabierał od pokonanego jego własność – konia, zbroję, łupy wojenne. Rycerz wyzwany na pojedynek nie mógł odmówić w nim udziału, ponieważ uznano by go za tchórza. Chyba że wyzywający nie był jeszcze pasowany na rycerza, wówczas jego pasowanemu i bardziej zasłużonemu przeciwnikowi nie godziło się walczyć z nierównym sobie. Od uczestnictwa w pojedynkach mogli także wymigać się rycerze zakonni. Inne określenia pojedynków – walka na udeptanej ziemi, potykanie się, sąd Boży.

Ułaskawienie skazanego – obyczaj, dzięki któremu Zbyszko został uratowany od śmierci, wcale nie był popularny. Zadziwił wszystkich zgromadzonych na krakowskim rynku. Jeśli skazańcowi panna zarzuciła na głowę białą chustę (nałączkę) i wyrzekła słowa: „Mój ci on!”, wówczas oznaczało to, że chce za niego wyjść za mąż i swoją niewinnością (panny były przecież dziewicami) ręczy za ukochanego.

Jakie problemy zostały poruszone w utworze?

Wojna polsko-krzyżacka
Konflikt polsko-krzyżacki rozpoczął się jeszcze przed panowaniem Władysława Jagiełły. Ekspansywny zakon dążył do całkowitego podporządkowania sobie nie tylko ludności nadanej im ziemi chełmińskiej, ale także ziem litewskich i polskich. Poparcie władz Kościoła uniemożliwiało otwartą walkę z rycerzami zakonnymi, którzy w imię szerzenia wiary chrześcijańskiej pozwalali sobie na coraz większą śmiałość. Ostatecznie jednak zespolenie Polski i Litwy pozwoliło zgromadzić siły mogące rozprawić się z zakonem.

Obyczajowość rycerska
Pasowanie na rycerza, ślubowanie damie, walka w imię honoru, pojedynki, udział w turniejach, wyprawy wojenne, zdobywanie łupów i jeńców, obrona ojczyzny, troska o podtrzymanie ciągłości rodu, udział w wielkich bitwach – to stałe elementy życia rycerza w XV wieku. Odnaleźć je można w losach Zbyszka, Maćka i Juranda.

Miłość i poświęcenie
Inna jest miłość Zbyszka do Danusi, inna do Jagienki. Danusię pokochał od pierwszego wejrzenia, Jagienka stała się jego partnerką życiową, ponieważ dzielnie wspierała go w najtrudniejszych momentach. Najlepszym jednak przykładem miłości i poświęcenia w jej imię jest Jurand ze Spychowa, który dla swojej córki daje się okaleczyć, pohańbić, upodlić. Również Maćko wielokrotnie daje dowody swojej miłości do Zbyszka (wyjeżdża do Malborka, aby uzyskać przebaczenie dla bratanka, chce oddać za niego życie).

Którzy bohaterowie lektury są postaciami historycznymi?

Król Władysław Jagiełło – wielki książę litewski, po ślubie z Jadwigą król Polski. Przygotował kraj do ostatecznej wojny z zakonem krzyżackim i wspólnie z księciem Witoldem zwyciężył pod Grunwaldem. W powieści przedstawiony jako bogobojny, odpowiedzialny, inteligentny, a nawet przebiegły. Zdarzało się, że unosił się gniewem, zwłaszcza gdy ktoś wytykał mu pogańskie pochodzenie lub brak znajomości obyczajów. Ofiarą właśnie takiego gniewu padł Zbyszko.

Królowa Jadwiga – żona Władysława Jagiełły, otaczana czcią, uważana wręcz za świętą. Z jej zdaniem liczył się nie tylko król, ale i jego wszyscy doradcy, a także możni z całej Europy. Popierana przez papieża. Jej śmierć była dla narodu polskiego wielką tragedią.

Księżna Anna Danuta Mazowiecka – córka Kiejstuta, księcia litewskiego, została żoną księcia Janusza Mazowieckiego. Przyjęła Danusię Jurandównę na wychowanie.

Powała z Taczewa – słynny polski rycerz, odważny, honorowy, słynął z nadludzkiej siły.

Zawisza Czarny z Garbowa – jeden z najsłynniejszych rycerzy w Europie, „zwierciadło cnót rycerskich”, z jego zdaniem liczyli się wszyscy rycerze, także Krzyżacy.

Konrad von Jungingen – wielki mistrz krzyżacki, przeciwnik wojny zakonu z Polską, hamujący pychę i zuchwałość Krzyżaków.

Ulrich von Jungingen – wielki mistrz krzyżacki, który objął funkcję po śmierci Konrada. Porywczy, gwałtowny, przekonany o wielkiej potędze zakonu. Dążył do wojny z Polską, zginął w bitwie pod Grunwaldem.

Kuno Lichtenstein – komtur krzyżacki, poseł, którego Zbyszko zaatakował w drodze do Krakowa, mściwy, bezlitosny, zarozumiały.

Tematem dzisiejszej lekcji byla analiza Bogurodzicy- arcydziela i najstarszej piesni religijnej napisanej w jezyku polskim. Spiewanej przed bitwa pod Grunwaldem. Podziwialismy tez obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem -analiza i interpretacja obrazu.

Bogurodzica – Wielkie dzielo sredniowieczne, najstarsza polska piesn religijna oraz hymn rycerski. Bogurodzica – (The Oldest Polish Anthem)muzyka i słowa: autor nieznany 

Piesn z tekstem posluchaj:

Tlumaczenia tekstu Bogurodzicy

Bogurodzica – najstarsza polska pieśń religijna i najstarszy zachowany polski tekst poetycki wraz z melodią. Utwór powstał w średniowieczu, najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku. Autor tekstu pozostaje nieznany. Pierwszy zapis tekstu pochodzi z 1407, wcześniej tekst mógł krążyć w obiegu ustnym. Pieśń śpiewana była przez polsko-litewskie wojska tuż przed bitwą pod Grunwaldem. W 1506 roku tekst pieśni został dołączony do Statutów Jana Łaskiego z błędną informacją, że jej autorem jest św. Wojciech, ponieważ nie znał on języka polskiego. Na przestrzeni wieków XIV–XVIII Bogurodzica (w wersji starobiał. Багародзіца) pełniła także rolę hymnu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dziś jest śpiewana jako pieśń patriotyczna.

ENGLISH

Bogurodzica is the oldest Polish anthem. It was composed somewhere between the 10th and 13th centuries. While the origin of the song is not entirely clear, several scholars agree that Adalbert of Prague is the likely author. Polish knights sang it as an anthem before the Battle of Grunwald. Bogurodzica also accompanied the coronation ceremonies of the first Jagiellonian kings.

Dlaczego “Bogurodzica” jest taka ważna? 

Bo jest to najstarsza utrwalona polska pieśń religijna i najstarszy zachowany polski tekst poetycki (613 lat). Pamiętajmy, że w tamtych czasach pisano po łacinie, a ten utwór był napisany po polsku. Jest to więc jeden z najważniejszych zabytków języka polskiego. Stał się na tyle popularny, że zaczął pełnić rolę hymnu państwowego. Rycerze śpiewali Bogurodzicę przed bitwami.

Najstarszy rękopis pochodzi z 1407 r. Obejmuje on dwie strofy i opatrzony jest nutami. 

Najstarsza i właściwa część Bogurodzicy to pierwsze dwie zwrotki. Stanowią one pieśń pierwotną. Koleje były dopisywane później. Obecnie najpopularniejsza jest wersja 14-zwrotkowa, choć przez wieki bywały i bardziej rozbudowane. Obecnie przyjmuje się następujący podział:

pierwsze dwie strofy – pieśń pierwotna

kolejne cztery strofy – pieśń wielkanocna, pochodząca z XIV w.

ostatnie osiem strof – część pasyjna.

ARCHAIZMY

Archaizm – wyraz, konstrukcja składniowa lub związek wyrazowy, który wyszedł z użycia. leksykalne (dawne wyrazy)

• dziela – dla
• bożyc – syn Boga
• Gospodzin – Pan
• zbożny – dostatni
• przebyt – bytowanie, istnienie
• rodzica – matka
• jąż, jegoż – którą, którego

słowotwórcze (przestarzały sposób tworzenia wyrazów):

Bogurodzica – matka Boga, już w XV w. mówiło się matka (kogo?, czyja?) Boga, a nie matka (komu?) Bogu

fleksyjne (dawne końcówki odmiany wyrazów)

• raczy – racz
• ziści – pozyskaj
• spuści – ześlij

czasowniki zawierają dawne końcówki trybu rozkazującego -y, -i

składniowe (nieużywany sposób łączenia wyrazów w zdaniu)

• Bogiem sławiena – sławiona przez Boga

fonetyczne (dawny sposób wymawiania wyrazów)

• Krzciciela – Chrzciciela
• sławiena – wysławiana 
• zwolena – wybrana 

Jan Matejko najwybitniejszy polski malarz

1. Przeczytaj tekst pt: Tradycje-uroczystosci-Wszystkich-Swietych( zalacznik ) Napisz w zeszycie jak w twojej rodzinie obchodzi sie uroczystosc Wszystkich Swietych co wiesz o tej uroczystosci. Przesli zadanie w pdf document na moj email: joanna.kaczmarek@szkolapolskacalgary.com

2. Przeczytaj tekst pt: Płomień zniczy ma swoją symbolikę (zalcznik) i odpowiedz na pytania pod tekstem zadanie/ dokument wysli na moj email tylko strone z pytaniami

3. Stare i zabytkowe cmentarze w Polsce: przeczytaj i zobacz ilustracje. ( dla ciekawych)

4. W ksiazce: przetlumacz na jezyk polski cw. 3 str. 56 i napisz w zeszycie oraz 7 i 8 /str. 58 w ksiazce

5. Gramatyka: cw. G1, G-2, G-3, G-4/ str. 66 w ksiazce

6. Przypominam o zaleglych zadaniach domowych.

7. Covid daily checklist na zajecia w Szkole Sw. Anny

Spotykamy sie 6 listopada online o godzinie 18:00, prosze, zeby wszyscy mieli wlaczone kamery i mikrofony przez caly czas trwania zajec.

Dziekuje i do milego zobaczenia.